nhiều so với số vật phẩm họ đã tiến cống, vì thế chính quyền
Trung Quốc không quan tâm đến việc có cống nạp hay không”.
Matteo Ricci hồi ở Trung Quốc đã phát hiện ra bí mật của việc
các nước xung quanh “cống nạp” đế quốc Trung Hoa; thực ra đây
là một phát hiện hơi muộn. Việc xưa nay các nước xung quanh hăng
hái cống nạp đế quốc Trung Hoa đều là việc gây khó dễ cho đế
quốc này. Bởi lẽ “Thượng quốc” Trung Hoa áp dụng một kiểu chính
sách “ban ơn” đối với các “Phiên thuộc quốc” xung quanh, cố
gắng làm trách nhiệm “khoản đãi”, duy trì một kiểu quan hệ “thể
diện”. Ngay từ thời nhà Hán, do thực hiện ưu đãi các quốc gia đến
triều cống, phải biếu tặng lại một lượng lễ vật nhiều vài lần, vài
chục lần lượng “cống phẩm”, lâu ngày làm như vậy dẫn đến quốc
khố rỗng tuếch. Thời nhà Đường “vạn quốc lai triều” (nhiều
quốc gia đến triều cống) làm cho triều đình không kham nổi
gánh nặng hồi tặng, đành phải ra quy định hạn chế số lần triều
cống, chỉ cho phép nước triều cống bao nhiêu năm mới đến
cống nạp một lần nhằm hạn chế nhiệt tình của các nước “tranh
nhau đến triều cống”.
Tại sao “khởi nghĩa nông dân” ở Trung Quốc nhiều nhất thế
giới?
Lịch sử thế giới cận đại cho ta thấy một hiện tượng thú vị: đế
quốc Trung Hoa có nhiều cuộc “nội chiến”, còn các đế quốc
phương Tây thì có nhiều “ngoại chiến”. Các cuộc khởi nghĩa của
nông dân Trung Quốc số lượng nhiều, quy mô lớn thật là nhất
thế giới; số lượng chiến tranh trong nước nhiều vượt xa chiến
tranh đối ngoại.
Đế quốc Trung Hoa lúc hùng mạnh thì không tấn công nước
khác, khi tài nguyên cạn kiệt, mâu thuẫn nội bộ nổi bật cũng không
bao giờ dùng cách gây tranh chấp, gây chiến tranh, bành trướng ra
