nước cạn, khi xảy ra bão tuyết, hạn hán thì xâm nhập và cướp tài sản
của các vùng nông canh trở thành nhu cầu duy trì sự sống còn của
họ. Cho nên dân tộc du mục bẩm sinh có đặc tính lưu động và tấn
công. Trên thực tế dân tộc hàng hải là dân tộc du mục trên biển.
Nhìn chung các vùng sinh sống của dân tộc hàng hải là những vùng
bán đảo đất đai cằn cỗi không thích hợp trồng trọt; họ đành phải
dựa vào nghề đi biển, qua bành trướng ra ngoài nước mà giành lấy
của cải, qua khai thác thị trường ngoài nước và lập các thuộc địa, qua
tranh giành bá quyền buôn bán mà thực hiện sự phát triển dân tộc
mình. Do đó thương nghiệp và chinh phục kết hợp chặt chẽ với
nhau, thuyền buôn và thuyền chiến đi bên nhau, bành trướng và
chiến tranh mở ra con đường làm giàu, bản thân chiến tranh trở
thành công nghiệp làm ra của cải, trở thành một phương thức sinh
tồn và phương thức phát triển, trở thành con đường sống của dân
tộc.
Văn minh nông nghiệp là một loại văn minh tự cấp tự túc, sống
bằng sức lao động của mình. So với văn minh du mục và văn minh
hàng hải thì phương thức sinh tồn này thiếu tính mạo hiểm và tính
rủi ro nhưng giàu tính ổn định và tính hướng nội. Bất kỳ sự rối ren
hoặc chiến tranh loạn lạc nào trong xã hội cũng đều là tai họa đối
với văn minh nông canh. Mưa thuận gió hòa, đất nước thái bình,
nhân dân yên ổn là yêu cầu nội tại của văn minh nông canh. Vì vậy
văn minh nông canh là văn minh “phi tiến công”, văn minh “phi
chiến tranh”. Từ xưa Trung Quốc là một nước lớn văn minh nông
canh, có xu hướng nội tại “cần ổn định, cần yên bình”, hình thành
đặc chất văn hóa chiến lược yêu hòa bình không bành trướng.
“Truyền thống đại lục” khác rõ ràng với “truyền thống biển
cả”
Hoàn cảnh địa lý là điều kiện vật chất khách quan mà một
quốc gia và dân tộc dựa vào đó để sinh tồn và phát triển. Hoàn
