tính của cạnh tranh quyền trên biển, tựa như biển cả thì sóng dữ hơn
sông lớn.
Phương Tây mải “cạnh tranh giữa các quốc gia”, Trung Quốc
mệt mỏi vì đối phó “sự hưng thịnh và suy vong của các vương triều”
Các quốc gia dân tộc phương Tây hình thành muộn hơn Trung
Quốc rất nhiều. Nền văn minh phương Tây được phát triển trong
một thế giới chia rẽ và phân tán cao độ. Sự cạnh tranh, xung đột và
đối kháng giữa các nước phương Tây kéo dài bỏ phí một thời gian
rất lâu. Trên đại lục châu Âu thì có cuộc “Chiến tranh 30 năm” lôi
kéo toàn bộ châu Âu vào đó. Nếu nói văn hóa chiến lược phương
Tây được triển khai và tiến hành xung quanh sự “đối kháng và cạnh
tranh giữa các quốc gia”, từ đầu đến cuối có tính đối ngoại
mạnh mẽ, thế thì văn hóa chiến lược Trung Quốc được triển khai
và tiến hành xung quanh sự “hưng thịnh và suy thoái của đế
quốc” và sự “thay đổi triều đại”, có tính hướng nội mạnh mẽ.
Nhìn bao quát lịch sử Trung Quốc có thể thấy sự “nội tranh” xảy
ra trong các triều đại Trung Quốc vượt xa sự cạnh tranh, chiến
tranh với bên ngoài. Nội tranh ở Trung Quốc trước hết biểu hiện ở
sự tranh giành quyền lực, tranh giành địa vị chính thống nội bộ
giai cấp thống trị; thứ hai, biểu hiện ở chiến tranh giữa giai cấp
thống trị với giai cấp lao động rộng rãi. Xét về số lượng và quy
mô, các cuộc khởi nghĩa của nông dân Trung Quốc xếp vào loại
nhất thế giới. Trung Quốc thực hiện “đại thống nhất” từ rất
sớm, nhưng sự đối phó với nguy cơ nội bộ, giải quyết mâu thuẫn
nội bộ, làm tốt việc cân bằng và chỉnh hợp nội bộ, từ đầu đến
cuối đều có liên quan tới vấn đề cơ bản là sự hưng thịnh hoặc suy
tàn của các vương triều và sự thực hiện thay đổi chính quyền; đặc
trưng chủ yếu của tư duy chiến lược ở đây là “nhìn vào bên trong”.
Học giả Mỹ Wallerstein tác giả của “Hệ thống thế giới hiện đại” cho
rằng nền văn minh Trung Quốc đi con đường “bành trướng nội
