Trong diễn văn từ biệt năm 1796, Washington từng nhắc nhở
nhân dân Mỹ như sau: “Nên xoá bỏ phản cảm thâm căn cố đế có
nguồn gốc từ lâu với một số quốc gia cá biệt cũng như tình cảm
tốt đẹp mạnh mẽ đối với các quốc gia khác, không có gì quan
trọng hơn điều này... để đối phó với mọi âm mưu quỷ kế của các
thế lực nước ngoài... một dân tộc tự do nên luôn luôn giữ tinh thần
cảnh giác”.
Câu nói này của Washington là lời khuyên bảo chân thành tình
sâu nghĩa nặng đối với nhân dân Mỹ, là lời cảnh báo đầy ý thức
phòng xa, cũng là kết tinh trí tuệ chiến lược của bậc công thần
khai quốc, là tổng kết kinh nghiệm cuộc đời đấu tranh của
Washington.
Theo quan điểm của Washington, các thế lực nước ngoài đều có
âm mưu quỷ kế; một dân tộc tự do chẳng những phải có tinh thần
cảnh giác đối với các âm mưu đó mà còn phải thêm hai chữ “luôn
luôn”, phải lúc nào cũng giữ được cảnh giác, một phút cũng không
được lơ là, buông lỏng.
Dĩ nhiên không thể chỉ dùng quan điểm của “Thuyết âm mưu” để
xem xét các thế lực nước ngoài và các vấn đề quốc tế, nhưng
cũng không thể chỉ dùng quan điểm của “Thuyết phi âm mưu” để
xem xét. Thế giới này có âm mưu quỷ kế, vì vậy ắt phải cảnh giác,
hơn nữa, phải như Washington yêu cầu người Mỹ - lúc nào cũng
cảnh giác.
“Bẫy Bismarck” và “Thống kê của De Gaulle”
Trong cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, “âm mưu quỷ kế
của các thế lực nước ngoài” như Washington nói là thứ thường thấy
không bao giờ không có.
