thuẫn với nhau trên vấn đề phòng vệ an ninh. Mỹ oán trách Nhật
Bản dốc toàn lực phát triển kinh tế mà không chịu chi tiền cho
phòng vệ an ninh, là vị “khách đi tàu an ninh không mua vé”, ra sức
ăn chạc kinh phí của Mỹ, yêu cầu Nhật chia sẻ nhiều hơn trách
nhiệm phòng vệ. Nhưng Nhật đã là một nước lớn kinh tế và đang
theo đuổi địa vị nước lớn chính trị, không phải là quốc gia Mỹ có thể
tuyệt đối khống chế được. Mỹ muốn Nhật chia sẻ gánh nặng chi
phí và trách nhiệm, Nhật thì muốn chia sẻ quyền lợi với Mỹ.
Sự phản kích của Mỹ đối với Nhật về cơ bản đã giành lại quyền
chủ động chiến lược của Nhật, chủ yếu dựa vào hai thủ đoạn: một là
thi hành chiến tranh tài chính với Nhật, coi như dùng vũ khí hạt
nhân tài chính tấn công Nhật; hai là sáng tạo “nền kinh tế Mới”
với đặc trưng cơ bản là tin học hóa và toàn cầu hóa.
Nói về hậu quả chí mạng của việc Mỹ sử dụng vũ khí hạt nhân tài
chính tấn công kinh tế Nhật, giáo sư Tề Thế Vinh ở khoa lịch sử
Đại học Sư phạm Thủ đô cho biết: năm 1999, nước Mỹ chiếm 4,5%
tổng số dân toàn thế giới mà sử dụng 85% vốn lưu động và 72% dự
trữ của thế giới, điều đó cho thấy Mỹ vẫn chiếm địa vị bá chủ
trong lĩnh vực tiền tệ thế giới. Do địa vị đặc biệt của đồng dollar
Mỹ trong nền kinh tế thế giới khiến Mỹ có thể qua điều khiển tỷ
giá hối đoái của đồng tiền này - chủ yếu là sụt giá biên độ lớn, để
gán khó khăn kinh tế lên đầu các nước khác. Sau “Hiệp định Quảng
trường”
ký kết giữa Mỹ với Đức và Nhật năm 1985, tỷ giá hối
đoái của đồng Yen Nhật tăng gấp đôi trong hai năm, bong bóng
kinh tế Nhật nổ vỡ dẫn đến cuộc suy thoái kinh tế kéo dài 10 năm
của nước này. Điều đó nói lên Mỹ có thể lợi dụng địa vị bá quyền
của đồng dollar để đánh bại đối thủ mà giành lấy phần thắng.
Cái gọi là “Hiệp định Quảng trường” là cuộc họp Bộ trưởng Tài
chính năm nước Mỹ, Anh, CHLB Đức, Pháp và Nhật tại khách sạn
Quảng trường, công bố “Hiệp định Quảng trường” bày tỏ hy vọng
