Tom Miller đã giới thiệu về “Giấc mộng châu Á của Trung Quốc” như
một phần của “Giấc mộng Trung Quốc” do ông Tập Cận Bình đề xướng. Vì
thế, những sáng kiến tiêu biểu trong vòng 5 năm qua như “Sáng kiến Vành
đai và Con đường” (BRI) đã được đưa lên đầu cuốn sách, nhìn tổng thể từ
một điểm gần nhất như nguyên tắc nhìn tranh thủy mặc.
Ðược khởi xướng vào năm 2013, BRI là một kế hoạch giàu tham vọng
của Trung Quốc trong việc giải quyết một số vấn đề kinh tế trong nước,
định hình chính sách đối ngoại mới và tạo lập phạm vi ảnh hưởng toàn cầu.
Tại hội nghị thượng đỉnh về Vành đai và Con đường vừa họp trong hai
ngày 14 – 15/5/2017 tại Bắc Kinh, Trung Quốc tuyên bố sẽ huy động thêm
14,5 tỉ USD để đầu tư cho sáng kiến BRI. Ðồng thời sau Ðại hội 19 Ðảng
Cộng sản Trung Quốc (họp vào 18/10/2017), BRI đã chính thức được đưa
vào điều lệ đảng (sửa đổi). Ðiều đó khẳng định quyết tâm chính trị của
Trung Quốc trong việc thực hiện sáng kiến này giai đoạn tới.
Thắng lợi ngoại giao quan trọng của Trung Quốc trong việc kêu gọi
được 57 nước gia nhập vào Ngân hàng Ðầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á
(AIIB) đã gửi đi một thông điệp rõ ràng đối với Mỹ: Trung Quốc có thể tự
mình thành lập các định chế tài chính quốc tế mới nếu không được đảm bảo
về lợi ích tốt hơn trong các định chế cũ.
Tuy nhiên, quan trọng hơn cả, sự mở rộng ảnh hưởng kinh tế và đi liền
với ảnh hưởng ngoại giao của Trung Quốc ra khu vực còn giúp Trung Quốc
thử nghiệm vai trò mới cho các chính sách ngoại giao của mình. Trung
Quốc trước nay luôn theo đuổi chính sách không can thiệp và không liên
minh, việc mở rộng đầu tư ra nước ngoài có thể mở đường cho chính sách
liên minh của Trung Quốc. Các cảng quan trọng như cảng Gwadar ở
Pakistan hoàn toàn có thể mang tính chất một cảng lưỡng dụng (dân – quân
sự) nhằm đáp ứng yêu cầu mới trong sự trỗi dậy của Trung Quốc. Bên cạnh
đó, với việc đưa ra sáng kiến AIIB và BRI, Trung Quốc đang có điều kiện
thuận lợi để xây dựng và điều chỉnh năng lực quản trị khu vực của mình,
trước khi hướng tới vai trò của một cường quốc có kinh nghiệm quản trị
toàn cầu.
