World Economics and Politics) ở Almaty, đồng ý với quan điểm đó.
“Ukraine củng cố tác động của Tập Cận Bình”, ông cho tôi biết ở bữa tối
trong một nhà hàng địa phương. “Trung Quốc có thể nới lỏng sự ghì chặt
của Nga ở vùng Trung Á và trình ra tầm nhìn của họ về một Con đường Tơ
lụa mới như một phương án thay thế cởi mở hơn.”
Tổng thống Nazarbayev đã làm khá rõ vị thế của Kazakhstan ở buổi kí
kết hiệp ước EEU, bằng những lời bình luận rõ ràng nhắm đến Putin:
“Chúng tôi xem EEU là một cộng đồng kinh tế mở, được tự nhiên nối kết
với truyền thông toàn cầu và có vai trò là một cầu nối đáng tin cậy giữa
châu Âu và khu vực châu Á đang tăng trưởng”. Kazakhstan tự định vị mình
như là giao lộ của Á – Âu, tại đó họ kiên quyết cân bằng các mối lợi ích
bên ngoài đang cạnh tranh nhau. “Chúng tôi bị đất liền bao phủ tứ bề và
nằm cách xa các thị trường thế giới, nên chúng tôi cần hệ thống nối kết tốt
hơn”, Timur Zhaxylykov, Thứ trưởng quy hoạch kinh tế và ngân sách, đã
cho tôi biết ở bên lề kì họp thường niên năm 2014 của ADB, tổ chức ở
Astana. “Ðường bộ, đường sắt và đường ống dẫn tức là chúng tôi có lối tiếp
cận trực tiếp đến Trung Quốc, thị trường lớn thứ nhì và tăng trưởng nhanh
nhất thế giới”, ông nói thêm, gần như hát bài ca tụng Bắc Kinh.
Do vậy nếu mộng hội nhập Á – Âu của Putin có thể thất bại, điều đó
sẽ để lại cho Trung Quốc khoảng không cỡ nào để thúc đẩy chương trình
nghị sự của họ ở Trung Á? Vào một buổi sáng nóng nực ở Bishkek, tôi đặt
câu hỏi này với Talant Sultanov, khi đó đang đứng đầu nhóm cố vấn nghiên
cứu chiến lược quốc gia. “Trung Quốc có sức mạnh kinh tế đáng kể, nhưng
họ không muốn chọc giận Nga”, ông nói với tôi trong một tòa nhà xỉn màu
thời Xô Viết trên đường Kiev. “Thông điệp từ giới lãnh đạo nước họ là thế
này: “Chúng tôi muốn các nước láng giềng ổn định và phồn thịnh, và điều
đó sẽ tốt cho Trung Quốc. Nếu chúng ta cùng nhau tăng trưởng, đây sẽ là
điều có lợi cho cả đôi bên. Nhưng chúng tôi có tham vọng chiếm lĩnh””.
Nếu Kyrgyzstan nghĩ thông điệp đó trở nên quá tự tin, ông nói thêm, “Bắc
Kinh biết chúng tôi ắt sẽ chạy về lại Moskva”.
