Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần III - Bản giao hưởng vũ trụ
Chương 8 - Các chiều ẩn giấu(6)
Bây giờ chắc là bạn đã tin rằng vũ trụ chúng ta có thể có những chiều
không gian phụ bị cuộn lại; chừng nào mà những chiều phụ này còn rất nhỏ
thì không gì có thể loại bỏ chúng được.
Nhiều chiều nữa và lý thuyết dây
Bây giờ chắc là bạn đã tin rằng vũ trụ chúng ta có thể có những chiều
không gian phụ bị cuộn lại; chừng nào mà những chiều phụ này còn rất nhỏ
thì không gì có thể loại bỏ chúng được. Nói thế chứ, các chiều phụ này có
thể đối với bạn vẫn có vẻ gì đó như là nhân tạo. Sự không có khả năng
thăm dò tới những khoảng cách nhỏ hơn một phần tỷ tỷ mét của chúng ta
cho phép không chỉ khả năng tồn tại của các chiều phụ mà còn đủ các loại
khả năng kỳ quái nữa, chẳng hạn như sự tồn tại của nền văn minh vi mô
trong đó sinh sống những người xanh nhỏ xíu. Chắc chắn là khả năng thứ
nhất hợp lý hơn khả năng thứ hai, nhưng việc thừa nhận một khả năng nào
đó chưa được kiểm chứng bằng thực nghiệm thì đối với cả hai trường hợp
dường như đều tùy tiện như nhau.
Tình hình đúng là như vậy cho tới khi xuất hiện lý thuyết dây. Đây là lý
thuyết giải thích được mâu thuẫn trung tâm mà vật lý hiện đại phải đối mặt
- đó là sự không tương thích giữa cơ học lượng tử và thuyết tương đối rộng,
đồng thời nó thống nhất được sự hiểu biết của chúng ta về tất cả các lực và
thành phần vật chất cơ bản của tự nhiên. Nhưng để thực hiện được những
chiến công đó, hóa ra lý thuyết dây lại đòi hỏi vũ trụ phải có thêm những
chiều phụ.
Bây giờ chúng ta sẽ giải thích tại sao lại có sự đòi hỏi đó. Như đã biết, một
trong những phát minh vĩ đại nhất của cơ học lượng tử, đó là khả năng tiên
đoán của chúng ta bị giới hạn một cách cơ bản do khẳng định rằng các kết
quả đều xuất hiện với một xác suất nhất định. Mặc dù Einstein đã cảm thấy
khó chịu với điều đó và bạn cũng chắc đồng ý với ông, nhưng thực tế lại là
