Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần III - Bản giao hưởng vũ trụ
Chương 8 - Các chiều ẩn giấu(3)
Ta hãy thử làm như vậy bằng cách tưởng tượng một vũ trụ hai chiều
giống như cái ống dẫn nước của chúng ta... Và hãy tưởng tượng rằng bạn là
con kiến nhỏ xíu sống trên bề mặt đó...
Tới và lui trên ống dẫn nước
Ví dụ trực quan về ống dẫn nước và minh họa trên hình 8.3 cho ta một ý
niệm nhất định về khả năng có những chiều không gian phụ trong vũ trụ
chúng ta. Tuy nhiên, ngay cả đối với những nhà nghiên cứu trong lĩnh vực
chuyên môn này, việc hình dung một vũ trụ có hơn ba chiều không gian
cũng không phải là một việc dễ dàng. Vì lý do đó, các nhà vật lý thường
mài giũa trực giác của mình về những chiều phụ bằng cách hình dung cuộc
sống sẽ là như thế nào nếu chúng ta sống trong một vũ trụ tưởng tượng có
số chiều thấp hơn (theo con đường mà Edwin Aboott đã khởi phát trong tác
phẩm Xứ sở Phẳng
, một cuốn sách phổ biến khoa học kinh điển, xuất
bản năm 1884), trong đó dần dần chúng ta sẽ nhận thức được vũ trụ có số
chiều nhiều hơn ba chiều không gian thông thường mà chúng ta trực tiếp
nhìn thấy được. Ta hãy thử làm như vậy bằng cách tưởng tượng một vũ trụ
hai chiều giống như cái ống dẫn nước của chúng ta. Muốn làm được như
vậy, đòi hỏi bạn phải từ bỏ hẳn quan điểm mình là người "ngoài cuộc" xem
đường ống dẫn nước đó như một vật trong vũ trụ. Đồng thời, bạn phải giã
biệt thế giới như chúng ta biết để bước vào một vũ trụ mới - vũ trụ ống dẫn
nước, mà toàn bộ quy mô không gian của nó chỉ là bề mặt của ống dẫn
nước rất dài (có thể xem như là dài vô hạn). Và hãy tưởng tượng rằng bạn
là con kiến nhỏ xíu sống trên bề mặt đó.
Trước hết, ta hãy bắt đầu bằng việc làm cho sự vật trở nên hơi cực đoan
một chút. Hãy hình dung độ dài của chiều cuộn tròn trong vũ trụ ống nước
là rất nhỏ, nhỏ tới mức mà bạn cũng như bất kỳ ai khác sống trong vũ trụ
đó không ý thức được sự tồn tại của nó. Tất cả mọi người sống trong vũ trụ
