đoán. Hơn thế nữa, như chúng ta sẽ thấy trong Chương 13, lý thuyết dây
vừa mới giải quyết được một bài toán trung tâm của vật lý các lỗ đen, liên
quan tới cái gọi là entropy Bekenstein – Hawking, mà các phương pháp
thông thường đã bất lực trong suốt 25 năm. Nhờ có thành công đó, nhiều
người đã tin rằng lý thuyết dây sẽ cho chúng ta một sự hiểu biét sâu sắc
nhất về sự hoạt động vủa Vũ trụ.
Edward Witten, một chuyên gia hàng đầu và là nhà vật lý tiên phong trong
lĩnh vực này, đã tổng kết tình hình trên trong nhận xét rằng: “lý thuyết dây
là một bộ phận của vật lý thế kỷ XXI đã tình cờ rơi xuống thế kỷ XX”
(một đánh giá được nêu ra đầu tiên bởi nhà vật lý nổi tiếng người Italia –
Daniele Amati). Về một phương diện nào đó, điều này cũng tương tự như
chúng ta đặt các nhà bác học của thế kỷ XIX trước một siêu máy tính mà
không có tài liệu hướng dẫn sử dụng. Dần dà, bằng những bước đi dò dẫm,
rồi họ cũng sẽ hiểu được sức mạnh của chiếc máy đó, nhưng họ sẽ còn phải
bỏ ra nhiều sức lực và thời gian mới có thể làm chủ được nó. Những mách
bảo về tiềm năng của chiếc máy đó (cũng như chúng ta cảm nhận được sức
mạnh giải thích của lý thuyết dây) sẽ mang lại cho họ một động cơ cực kỳ
mạnh mẽ để chinh phục hết những tính năng của nó. Ngày hôm nay, một
động cơ tương tự cũng đang thôi thúc cả một thế hệ các nhà vật lý hăm hở
tìm kiếm một sự hiểu biết đầy đủ và chính xác về lý thuyết dây.
Ý kiến của Witten và của nhiều chuyên gia khác trong lĩnh vực này chỉ ra
rằng phải mất hàng chục thậm chí hàng trăm năm nữa chúng ta mới triển
khai được đầy đủ và mới thực sự hiểu hết lý thuyết dây. Có lẽ đúng là như
vậy. Thực tế, cơ sở toán học của lý thuyết dây phức tạp tới mức, cho tới nay
chưa có ai biết được những phương trình chính xác chi phối lý thuyết này
là như thế nào. Các nhà nghiên cứu chỉ mới biết một số dạng gần đúng của
các phương trình đó, nhưng dù thế chúng cũng đã quá phức tạp và do đó
mới chỉ giải được một phần. Tuy nhiên, vào cuối những năm 1900 người ta
đã chứng kiến nhiều đột phá lý thuyết quan trọng cho phép trả lời được
nhiều câu hỏi cực kỳ khó về mặt lý thuyết. Và điều này khiến người ta nghĩ
rằng sự hiểu biết lý thuyết dây một cách đầy đủ về mặt định tính không
phải quá xa vời như người ta tưởng. Các nhà vật lý trên khắp thế giới đang
