đang cầm trong tay đây không mô tả một lý thuyết đã hoàn toàn sáng tỏ, đã
được khẳng định bởi nhiều quan sát thực nghiệm và đã được toàn thể cộng
đồng khoa học thế giới chấp nhận. Sở dĩ như vậy là do,
lý thuyết dây là
một cấu trúc lý thuyết rất sâu sắc và tinh xảo tới mức, mặc dù đã có
những tiến bộ rất lớn trong hai chục năm trở lại đây, nhưng chúng ta
còn xa mới có thể tuyên bố là đã làm chủ được hoàn toàn.
Do vậy, lý thuyết dây nên được xem như một công trình đang thi công,
nhưng những bộ phận đã được hoàn tất của nó đã hé lộ những đặc trưng lạ
lùng của vật chất, không gian và thời gian. Sự kết hợp hài hòa được thuyết
tương đối rộng với cơ học lượng tử là một thành công chủ yếu. Hơn nữa,
không giống như những lý thuyết trước đó, lý thuyết dây có khả năng trả
lời được những câu hỏi căn bản nhất về những thành phần và các lực cơ
bản của tự nhiên, đó là sự thanh nhã của cả những câu trả lời lẫn khuôn khổ
để trả lời mà lý thuyết dây đã đưa ra. Chẳng hạn, rất nhiều đặc điểm của tự
nhiên tưởng như chỉ đơn giản là những chi tiết có tính kỹ thuật (như số
lượng các hạt cơ bản và những tính chất tương ứng của chúng) thì hóa ra lại
là hệ quả của một số đặc trưng căn bản và cụ thể là đặc trưng hình học của
Vũ trụ. Nếu như lý thuyết dây là đúng, thì cấu trúc vi mô của Vũ trụ chúng
ta sẽ là một mê lộ đa chiều đan xen nhau, trong đó các dây của Vũ trụ
không ngừng dao động và vặn xoắn nhịp theo những định luật của Vũ trụ.
Các tính chất của những viên gạch sơ cấp cấu tạo nên Vũ trụ hoàn toàn
không phải là dãy những chi tiết ngẫu nhiên mà gắn bó một cách mật thiết
với cấu trúc của không gian và thời gian.
Tuy nhiên, theo những phân tích mới nhất,
lý thuyết này vẫn chưa có
những tiên đoán có tính chất quyết định có thể kiểm chứng bằng thực
nghiệm để xác định dứt khoát nó đã thực sự vén được bức màn bí mật
che giấu những chân lý sâu xa nhất của Vũ trụ chúng ta hay chưa.
Có
lẽ phải cần một thời gian nữa, khi mà sự hiểu biết của chúng ta đạt tới đủ
độ sâu cần thiết, chúng ta mới có thể đến được mục tiêu đó. Tuy nhiên, như
chúng ta sẽ thấy trong Chương 9, những kiểm chứng thực nghiệm trong
vòng chục năm tới vẫn có thể tạo ra được những bằng chứng gián tiếp
nhưng vững chắc về sự đúng đắn của một số kết quả do lý thuyết dây tiên
