thuyết dây tất cả các đối tượng có quảng tính, trừ các dây, đều có khối
lượng rất lớn - với cỡ độ lớn còn lớn hơn cả khối lượng Planck. Vì những
đối tượng này nặng như thế, và do đó theo hệ thức Einstein E = mc
2
, chúng
đòi hỏi một năng lượng cực lớn để được tạo ra, nên các brane chỉ có ảnh
hưởng rất nhỏ đến nhiều tính chất vật lý (nhưng không phải tất cả, như
chúng ta sẽ thấy ở chương sau). Tuy nhiên, khi chúng ta di chuyển ra ngoài
các vùng bán đảo trên hình 12.11, thì những brane có số chiều cao sẽ nhẹ
dần đi và do đó có tầm quan trọng tăng lên.
Như vậy, hình ảnh mà bạn nên ghi nhớ trong đầu là như sau: ở vùng trung
tâm của hình 12.11, chúng ta có một lý thuyết với những thành phần sơ cấp
không phải chỉ là các dây hay màng mà còn là các “brane” với số chiều cao
hơn nữa, và tất cả những thành phần đó đều khá bình đẳng với nhau. Hiện
nay chúng ta còn chưa nắm chắc được những đặc trưng đầy đủ của lý
thuyết này. Nhưng một điều mà ta biết được chắc chắn, đó là: khi chúng ta
di chuyển từ vùng trung tâm tới bất cứ một bán đảo dây nào, thì chỉ có các
dây (hoặc các màng cuộn lại nhìn rất giống dây, như trong hình 12.7 và
12.8) là đủ nhẹ để có thể liên quan với vật lý mà chúng ta đã biết - tức là
các hạt trong bảng 1.1 và bốn lực tương tác giữa các hạt đó. Những phân
tích bằng lý thuyết nhiễu loạn mà các nhà lý thuyết dây đã dùng trong gần
hai thập kỷ qua, đã không đủ độ tinh để phát hiện ra dù chỉ là sự tồn tại của
các “brane” siêu nặng có số chiều cao hơn. Các dây đã ngự trị hoàn toàn
khiến cho lý thuyết được khoác cái tên quá thiếu dân chủ là “lý thuyết dây”.
Như vậy, một lần nữa chúng ta lại thấy rằng tại những vùng bán đảo của
hình 12.11, trong phần lớn các trường hợp, việc bỏ qua tất cả trừ các dây là
có căn cứ. Về căn bản, đó cũng là điều mà chúng ta đã làm cho tới đây
trong cuốn sách này.
Tuy nhiên, giờ đây chúng ta cũng biết rằng, trong thực tế lý thuyết của
chúng ta còn phong phú hơn người ta trước kia đã tưởng rất nhiều
