GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 440

chuyện mọi thứ đã được bắt đầu như thế nào. Thực tế, sự không hiểu biết
của chúng ta còn nằm ở bình diện cao hơn: chúng ta cũng chưa biết vấn đề
xác định các điều kiện ban đầu có phải là một câu hỏi có nghĩa hay không.
Điều này cũng chẳng khác gì câu hỏi thuyết tương đối rộng có thể xác định
được lực mà tay bạn đã ném quả bóng lên hay không - câu hỏi này vĩnh
viễn nằm ngoài tầm của bất cứ một lý thuyết nào. Một số nhà vật lý, như
Hawking và James Hartle thuộc Đại học California ở Santa Barbara đã táo
bạo định đưa câu hỏi về những điều kiện ban đầu của vũ trụ học vào dưới
cái ô của vật lý lý thuyết, nhưng những kết quả của họ chưa thực sự có sức
thuyết phục. Trong bối cảnh lý thuyết dây /lý thuyết - M, những hiểu biết
của chúng ta hiện nay về vũ trụ học còn quá thô sơ để có thể xác định được
ứng viên cho “lý thuyết của tất cả” có xứng với cái tên đó hay không và
liệu nó có xác định được các điều kiện ban đầu của vũ trụ học riêng của nó
không. Đây là vấn đề có tầm quan trọng hàng đầu trong những nghiên cứu
tương lai.
Tuy nhiên, ngay cả khi tạm gác sang một bên vấn đề về các điều kiện ban
đầu và sự tác động của chúng đến sự tiến hóa của vũ trụ đi nữa, thì những
giả thiết mới đây, mang nặng tính tư biện, còn đưa ra những hạn chế tiềm
tàng khác về khả năng giải thích của bất cứ lý thuyết tối hậu nào. Chưa có
ai biết những ý tưởng đó đúng hay sai, và hiện thời chúng đang được phát
triển ở ngoài rìa những dòng chủ lưu của khoa học. Tuy thế, những ý tưởng
này cũng làm nổi rõ - theo một cách rất khiêu khích và tư biện - một trở
ngại mà bất cứ lý thuyết tối hậu nào cũng sẽ vấp phải.
Ý tưởng cơ bản ở đây là như sau. Hãy tưởng tượng cái mà chúng ta thường
gọi là vũ trụ thực sự chỉ là một phần nhỏ trong khoảng không vũ trụ to lớn
hơn rất nhiều, một trong vô số những hòn đảo vũ trụ nằm rải rác trong một
quần đảo vũ trụ học vĩ đại. Mặc dù điều này xem ra khá gượng ép - xét cho
đến cùng cũng rất có thể - nhưng Andrei Linde đã đưa ra một cơ chế rất cụ
thể để có thể dẫn tới một vũ trụ khổng lồ như vậy. Linde đã nhận thấy rằng,
sự bùng nổ ngắn ngủi nhưng rất quan trọng của sự giãn nở lạm phát mà ta
đã nói ở trên có thể không phải là một sự kiện duy nhất chỉ xảy ra một lần.
Thay vì thế, theo Linde, những điều kiện của sự giãn nở lạm phát có thể