GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 72

nhật thực sẽ làm cho ta có thể nhìn thấy ánh sáng sao đi sát mép Mặt Trời
mà không bị lấn át hoàn toàn bởi ánh sáng của chính Mặt Trời.
Góc lệch do đường đi của tia sáng bị uốn cong có thể đo được một cách khá
đơn giản. Do tia sáng bị uốn cong nên vị trí biểu kiến của ngôi sao sẽ bị
dịch đi. Độ dịch này có thể đo được chính xác bằng cách so sánh vị trí biểu
kiến đó với vị trí thực của ngôi sao mà chúng ta đã biết từ những quan sát
nó vào ban đêm (khi không có ảnh hưởng của độ cong do Mặt Trời gây ra)
được thực hiện khi Trái Đất ở một vị trí thích hợp khoảng 6 tháng trước
hoặc sau đó. Vào tháng 11 năm 1915, Einstein đã dùng những hiểu biết mới
về hấp dẫn để tính góc mà tia sáng đi qua sát mép Mặt Trời bị uốn cong và
kết qủa tìm được là 0,00049 độ. Góc nhỏ xíu này đúng bằng góc nhìn một
đồng xu đặt thẳng đứng ở cách xa 3km. Tuy nhiên, việc phát hiện được một
góc nhỏ như thế hoàn toàn nằm trong khả năng của công nghệ vào thời đó.
Dưới sự thúc ép của Sir Frank Dyson, giám đốc của Đài thiên văn
Geenwwich, Sir Arthur Eddington một nhà thiên văn học nổi tiếng đồng
thời là thư ký của Hội Thiên văn Hoàng gia nước Anh, đã tổ chức một đoàn
thám hiểm tới đảo Principe ở Tây Phi để kiểm chứng tiên đoán của Einstein
trong kỳ nhật thực vào ngày 29 tháng 5 năm 1919.
Ngày 6 tháng 11 năm 1919, sau 5 tháng phân tích các bức ảnh chụp được
trong thời gian nhật thực ở Principe (và những bức ảnh khác về kỳ nhật
thực đó được một nhóm các nhà khoa học người Anh khác do Charles
Davidson và Andrew Crommelin đứng đầu chụp tại Sobral, Braxin), tại
cuộc họp liên tịch của Hội Hoàng gia và Hội Thiên văn Hoàng gia, người ta
thông báo rằng tiên đoán của Einstein dựa trên thuyết tương đối rộng đã
được khẳng định. Ít lâu sau, tin đồn về thành công này – tức cũng là thành
công của sự lật đổ những quan niệm cũ về không gian và thời gian - đã
vượt ra ngoài phạm vi của cộng đồng các nhà vật lý và làm cho Einstein trở
thành nhân vật nổ tiếng toàn thế giới. Ngày 7 tháng 11 năm 1919, trên trang
nhất tờ Thời báo Luân Đôn xuất hiện hàng tít lớn: “một cuộc cách mạng
trong khoa học – lý thuyết mới về Vũ trụ – những tư tưởng của Newton bị
hạ bệ”. Đây đúng là thời điểm vinh quang nhất của Einstein.
Trong những năm tiếp sau thí nghiệm này, sự khẳng định của Eddington về