Nền kinh tế thị trường là hệ thống hoạt động tạo ra hàng hóa (hiểu theo
nghĩa rộng nhất) nhằm thỏa mãn các nhu cầu của con người. Trong khi vốn
tiền (Money Capital) chỉ phản ánh giá trị của vốn thực (Real Capital). Vốn
thực để tạo ra hàng hóa được cấu thành từ nhiều yếu tố sản xuất: tài nguyên
thiên nhiên (như các nguyên vật liệu), trang thiết bị, máy móc, nhà xưởng,
lao động cơ bắp, năng lượng các loại… và tri thức. Khi các nguồn lực không
tái tạo được cạn dần, cộng với sức ép: phải có đầu ra ngày càng nhiều trong
khi đầu vào ngày càng ít, nền kinh tế phát triển càng ngày càng phải dựa vào
tri thức, một nguồn tài nguyên càng khai thác nhiều thì nó càng có nhiều
hơn. Điều này có nghĩa, phần tri thức trong giá thành hàng hóa so với các
yếu tố sản xuất khác phải càng ngày càng tăng, trong khi phần các yếu tố sản
xuất khác như (vật) chất, năng lượng phải ngày càng giảm. Tri thức, ít ra,
bao gồm các loại sau:
1. Tri thức (các hiểu biết) về các yếu tố sản xuất khác;
2. Tri thức để sử dụng các tri thức loại 1 (các kỹ năng thực hành, lao
động, chuyên môn, nghiệp vụ được dạy trong trường và trong các khóa huấn
luyện);
3. Tri thức mới tìm ra (thường có trong các tạp chí khoa học chuyên
ngành, thông tin patent…) cần đưa nhanh vào công nghệ sản xuất;
4. Tri thức tạo ra những tri thức mới trên cơ sở các thông tin và tri thức đã
biết đang có. Để giải quyết vấn đề và ra quyết định rất cần loại tri thức này
và đấy chính là PPLSTVĐM.
Trong nền kinh tế tri thức, tri thức trở thành yếu tố so sánh lớn nhất, quyết
định sự cạnh tranh của mỗi người, mỗi doanh nghiệp, mỗi quốc gia trong thị
trường càng ngày càng mang tính toàn cầu. Đặc trưng nổi bật nhất của nền
kinh tế tri thức là tri thức trở thành tài nguyên sản xuất (Productive
Resource) quan trọng nhất đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và phát triển xã
hội của các quốc gia. Nói đến tri thức là nói đến con người, do vậy, kinh tế
tri thức là nền kinh tế, ở đó, việc lực lượng lao động chia sẻ, khai thác tri
thức đã có, tạo ra, sử dụng tri thức mới để làm giàu, có vai trò nổi trội trong
quá trình phát triển với sáng tạo và đổi mới liên tục là động lực của quá trình
