4. Xuất hiện càng nhiều các loại bài toán mới, trước đây chưa có.
Vì phương pháp phổ biến để giải quyết vấn đề là phương pháp thử và sai,
để đối phó với các hệ quả của các thách thức, nhân loại phải làm tăng số
lượng và ở chừng mực nào đó, chất lượng các phép thử của mình bằng cách
sử dụng các nguồn dự trữ về tri thức, nhân lực, tổ chức và tự nhiên có sẵn.
Cụ thể, đào tạo ngày càng nhiều những người tham gia giải quyết vấn đề
như các nhà khoa học, kỹ thuật, quản lý, lãnh đạo; thành lập ngày càng
nhiều các phòng thí nghiệm, trung tâm, viện nghiên cứu; tăng tốc độ của
máy tính điện tử, thiết lập các mạng lưới thông tin rộng rãi; khai thác ngày
càng nhiều các tài nguyên thiên nhiên. Mặt khác, dân chủ hóa, phi tập trung
hóa, công khai, minh bạch hóa, chuyển giao quyền tự chủ xuống các cấp
dưới… cũng góp phần làm tăng số lượng người tham gia giải bài toán, do
vậy, cũng làm tăng số lượng các phép thử để tăng xác suất có nhiều lời giải
và rút ngắn thời gian giải bài toán.
Thực tế cho thấy, cách phát triển theo kiểu dùng số lượng các phép thử bù
cho khả năng giải quyết vấn đề và ra quyết định một cách tin cậy, hiệu quả,
không trả giá đã dần tiến tới những giới hạn không vượt qua được. Ví dụ,
theo nhà bác học Pháp Pierre Auger, nếu tính từ thời điểm loài người biết
dùng lửa đến nay, tổng số các nhà bác học là 100 thì hơn 90 người trong số
đó hiện đang sống và làm việc trong thời đại chúng ta. Nếu tỷ lệ tăng dân số
là 3% thì chúng ta có bùng nổ dân số, có nghĩa là cứ 23 năm dân số sẽ tăng
gấp đôi. Trong khi đó, số lượng các nhà chuyên môn về khoa học, kỹ thuật
cứ 10 đến 15 năm tăng gấp đôi, có những ngành chỉ cần 7 đến 8 năm. Tiếp
tục giữ đà này thì khoảng nửa cuối thế kỷ 21, toàn bộ dân số Trái Đất sẽ là
các nhà bác học. Đây là điều vô lý. Mặt khác, các tài nguyên không tái tạo
được ngày càng cạn kiệt, các trạng thái cân bằng về sinh thái, khí hậu, môi
trường (hiểu theo nghĩa rộng nhất) bị đe dọa nghiêm trọng. Cousteau nói
một cách hình ảnh rằng: "Trước kia tự nhiên đe dọa loài người, còn bây giờ
loài người đe dọa lại tự nhiên". Một khi tự nhiên không còn, loài người chắc
sẽ không còn…
