chanh – chua – khế – me – bài hát về hàng me – âm nhạc – hội họa – tranh
vẽ...
Tính đa dạng lớn, bậc tự do cao của “lôgích liên tưởng”, nếu dùng đúng
phạm vi áp dụng, đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao tính nhạy
bén tư duy: Tạo lập mối liên kết, tìm ra các đường 2 (xem mục nhỏ 6.4.5.
Tính nhạy bén của tư duy) và chuyển giao các ý tưởng thuộc đối tượng, lĩnh
vực này sang dùng thành công ở đối tượng, lĩnh vực khác. Việc chuyển giao
ý tưởng nhờ liên tưởng có thể diễn ra theo ba khả năng của mối liên kết:
1. Chiều liên kết từ đường 2 sang đường 1 (xem các ví dụ có trong
phần đầu mục nhỏ 6.4.5. Tính nhạy bén của tư duy). Điểm chung trong các
ví dụ này là, khi tiếp thu thông tin theo đường 2 , người suy nghĩ luôn liên
tưởng đến bài toán mà mình đang suy nghĩ giải (đường 1 ). Trong trường
hợp này, ý tưởng được chuyển giao từ đường 2 sang đường 1 .
2. Chiều liên kết từ đường 1 sang đường 2 . Ví dụ, bạn biết cách (ý
tưởng) sản xuất mì ăn liền, bạn suy nghĩ để trả lời câu hỏi: “Ý tưởng đó còn
có thể dùng ở đâu được nữa?”, bạn có đường 1 trong đầu. Đồng thời, trong
đầu bạn có chuỗi liên tưởng mì – phở – bún – miến..., bạn có đường 2
trong đầu. Chiều liên kết từ đường 1 sang đường 2 giúp bạn trả lời câu hỏi
của mình: “À mình có thể dùng ý tưởng sản xuất mì ăn liền để sản xuất phở,
bún, miến... ăn liền” (chuyển giao ý tưởng).
3. Cả hai chiều liên kết nói trên đều có mặt và phân thành hai trường hợp,
tùy theo khởi đầu là đường 1 1 hay đường 2 . Chẳng hạn, trong quá trình
suy nghĩ (đường 1 là đường khởi đầu), nhờ liên tưởng, người suy nghĩ
chuyển sang tìm thêm thông tin (ý tưởng) ở một lĩnh vực khác (chuyển từ
đường 1 sang đường 2 ). Tại lĩnh vực khác này, người suy nghĩ bắt được ý
tưởng giúp giải bài toán và dùng nó (chuyển từ đường 2 sang đường 1 ).
Ví dụ, người ta đưa cho bạn một số quả me và đề nghị bạn sáng tác một món
đồ uống từ me. Bạn suy nghĩ và bạn có đường 1 trong đầu. Bạn liên tưởng:
Me – chua – chanh. Đến đây bạn dừng lại tìm hiểu chi tiết hơn: Chanh, nước
chanh, nước chanh muối... Bạn đang nhận thông tin (ý tưởng) theo đường
2 . Bạn quyết định dùng ý tưởng: Muối. Bạn chuyển ý tưởng đó ngược trở
