Tôi hỏi: “Mình không sai luật sao em không cãi tới nơi tới chốn?”. Chú tài cười và giải thích:
“Càng cãi càng thua cô à. Cái lý của kẻ có quyền không thể cãi được. Bây giờ em sợ đi tỉnh lắm rồi vì
mấy ổng bắn tốc độ vô tội vạ mà ngoài đường không có một bảng biểu nào cho biết phải chạy bao
nhiêu cây số/giờ là đúng. Khi mình nói chạy theo qui định của thành phố lại bị một câu trả lời: “Ở
đây thì khác. Bộ mấy anh không biết nhất địa phương nhì mới trung ương sao?”. Mà bị bắt thì phải
nộp phạt bạc triệu hoặc giam xe. Đằng nào cũng khổ, thà không đi tỉnh nữa thì hơn. Trước kia em
chạy xe đò, luôn phải ngừng ở một số trạm để “đóng hụi chết”. Một lần ế khách quá, vừa bước xuống
trạm X em nói: “Kỳ này ít khách quá các anh cho tôi đóng bớt một chút”. Cô biết họ phản ứng thế
nào không? Một anh chàng không nói gì mà dùng dùi cui đánh ngay ống quyển của em đau điếng”.
Trầm ngâm một lúc, chú tài nói thêm: “Mỗi lần như vậy em tức điên nhưng ráng cười và quên để
sống còn với nghề nghiệp, nhưng không thể nào nén nổi một sự khinh thường sâu sắc”. (Bài báo
“Tâm tư chú tài xế” của Nguyễn Thị Oanh, đăng trên báo Tuổi Trẻ ngày 28/10/2005).
○ “Tôi đã đọc bài viết “Học giả, lấy bằng thật” của bạn P.K. (Tuổi Trẻ, 14/9/2005) và “Nâng cấp
bằng tại chức” của bạn V.N. (Tuổi Trẻ, 19/9/2005). Tôi xin bổ sung trường hợp người bạn thân đã
tâm sự với tôi rằng: “Nghe sếp đi học là mình phát khiếp”.
Vốn là cách đây ba năm, cơ quan chủ quản của bạn tôi có chủ trương “nâng cấp” trình độ chuyên
môn cho cán bộ công chức. Sếp được ưu tiên đi học sau đại học trước. Và rồi cả cơ quan cùng học,
cùng nghiên cứu, tìm tài liệu và viết tiểu luận với sếp, chỉ trừ mỗi việc không vào lớp ngồi học chung
với sếp mà thôi. Cơ quan của bạn tôi phải cắt cử, phân công cụ thể cán bộ về việc tiếp thầy, tiếp bạn,
làm bài, tóm tắt nội dung bài học, đánh máy, đóng tập tài liệu... cho sếp. Vất vả nhất là năm cuối cùng,
bạn tôi và một số người khác phải “ăn luận văn – ngủ luận văn” để sếp tốt nghiệp điểm cao.
Cố gắng rồi cũng được bù đắp thỏa đáng. Sếp tốt nghiệp loại xuất sắc và được hội đồng đề nghị
cho chuyển tiếp nghiên cứu sinh. Trời! Bạn tôi không khỏi kêu lên bởi vì cùng thời gian đó nhận được
tin mình không đậu đầu vào kỳ thi tuyển sinh cao học. Nguyên nhân chủ yếu do bạn tôi đã dành thời
gian để “viết luận văn tốt nghiệp thạc sĩ” cho sếp nhiều hơn thời gian ôn thi vào cao học!” (Bài báo
“Khi sếp đi học...” của B.M.G., đăng trên báo Tuổi Trẻ, ngày 23/9/2005).
○ “Ông Trần Bá Giao – phó chánh thanh tra giáo dục, trưởng đoàn thanh tra kỳ thi tuyển sinh sau
đại học (đào tạo thạc sỹ và tiến sỹ) năm 2004 cho biết: Trong số 179 trường hợp bị xử lý do vi phạm
quy chế thi có tới 157 trường hợp bị đình chỉ thi. Phần nhiều những đối tượng này là cán bộ, công
chức nhà nước. Dưới đây là hai trường hợp khá điển hình:
