vàng” không thật rõ. Không phải người da vàng thì có thể là người da trắng
hoặc da đen, hoặc da đỏ.
Xem Hình 92.
Hình 92: Quan hệ mâu thuẫn
6. Quan hệ đối chọi (loại trừ, đối lập, ngược nhau): Quan hệ giữa hai
khái niệm mà nội hàm của khái niệm này ngược với, đồng thời loại trừ nội
hàm của khái niệm kia và tổng ngoại diên của chúng nhỏ hơn ngoại diên của
khái niệm lớn hơn kế tiếp (khái niệm loài). Trong quan hệ đối chọi, cái này
đúng thì cái kia sai, cái kia đúng thì cái này sai nhưng nếu biết một cái là sai
thì không thể kết luận cái kia là đúng. Có thể cả hai cái đều sai.
Ví dụ 1:
A là khái niệm “người”.
B là khái niệm “người da trắng”.
(-B) là khái niệm “người da đen”.
Trong trường hợp một người là người da đen thì người đó không phải là
người da trắng. Ngược lại, một người là người da trắng thì người đó không
phải là người da đen. Tuy nhiên, khi phát hiện ra người đó không phải là
người da trắng thì không thể nói chắc chắn người đó là người da đen, có thể
cả hai cùng sai vì còn có người da vàng, người da đỏ.
Xem Hình 93.
