thang chính, trong tư thế dễ sợ nhất. Mọi người chạy đến nâng ông dậy,
phát hiện ra ông bị tấn công tàn bạo đến chết. Cột sống gãy nhiều nơi, có lẽ
kết quả của ngã cầu thang, thảm cầu thang có chỗ bị lỏng ra. Ngoài ra còn
có nhiều thương tích trên mắt, mũi, miệng tựa như bị một con vật hoang dại
gây ra, kinh khủng đến nỗi biến dạng tất cả mặt mày. Theo quan chức y tế,
cái chết xảy ra nhiều giờ rồi. Thủ phạm hay những thủ phạm của bi kịch bí
ẩn này hoàn toàn nằm trong bức màn bí mật, cho tới nay chưa có phỏng
đoán nào giải thích được sự cố đáng sợ của câu chuyện đau buồn này".
Tác giả viết tiếp rằng có khả năng các tác phẩm của các ông
Shelley, Lord Byron và M. Voltaire đã là công cụ dẫn đến thảm hoạ và kết
luận bằng hy vọng mơ hồ rằng sự kiện có thể được coi như "một tấm gương
cho thế hệ sau", phần này tôi không trích đăng toàn bộ ra đây.
Tôi đã gần như tin rằng tiến sĩ Haynes là người gây ra cái chết của tiến sĩ
Pulteney. Nhưng sự kiện gắn với bức tượng khắc gỗ mang tử khí ở ghế ngồi
nơi hát kinh của Phó chủ giáo thật khó hiểu. Phỏng đoán nó được làm bằng
gỗ Cây sồi Treo cổ thì không khó khăn gì nhưng không chứng minh được.
Tuy thế tôi cũng về thăm Barchester, một phần để tìm mối liên hệ với cây
gỗ. Một tu sĩ giới thiệu tôi với người phụ trách nhà bảo tàng địa phương,
nói là chỉ có ông này mới có thể cung cấp thông tin cho tôi, không còn ai
khác. Tôi kể với ông ta về mấy bức tượng gỗ chạm trổ và những tay ghế ở
chô ngồi hát kinh của nhà thờ xưa kia, và hỏi ông liệu chúng còn tồn tại
không.Ông ấy cho tôi xem những tay ghế của linh mục miền Tây cùng vài
mảnh gỗ khác, do một người xưa ngụ tại đây đem cho – người này còn có
cả một bức chạm bằng gỗ, có lẽ là cái tôi muốn tìm chăng? Ông ấy nói bức
chạm đó rất lạ. "Cụ già sở hữu nó kể với tôi rằng cụ nhặt được nó trong một
kho gỗ, cùng những mảnh gỗ hiện còn đây, bèn đem về cho trẻ con chơi.
Trên đường về cụ lật đi lật lại nó, một mảnh giấy rơi ra. Cụ nhặt lên thấy có
chữ viết bèn cất vào túi, rồi đem bỏ vào một bình hoa trên mặt lò sưởi.
Cách đây không lâu tôi đến nhà cụ ấy, vô tình cầm bình hoa lên xem có dấu
gì không, tờ giấy rơi vào tay tôi. Thấy tôi cầm mảnh giấy, cụ già kể cho tôi
