GIỚI NỮ - TẬP 1 - Trang 16

thống kế học của Mendel cũng đủ để lý giải sự phân bố chúng một cách
đều đặn. Đối với cả hai giống đực và cái, quá trình thụ tinh và bước đầu
quá trình phát triển phôi diễn ra giống nhau; biểu mô nhằm tiến hoá thành
giao tử, lúc đầu không phân hoá; tinh hoàn biểu hiện rõ vào một giai đoạn
trưởng thành nhất định, còn buồng trứng thì hình thành muộn hơn. Điều
này giải thích vì sao có một số trường hợp trung gian giữa hiện tượng
lưỡng tính và hiện tượng phân tính; rất nhiều khi, một trong hai giống có
một vài cơ quan đặc trưng của giống bổ sung: trường hợp đáng chú ý nhất
là ở cóc; người ta quan sát thấy ở con đực một buồng trứng bị teo mà người
ta có thể cho là nó sản xuất trứng một cách nhân tạo. Ở loài động vật có vú,
vẫn còn những vết tích của hiện tượng hai năng lực sinh dục này: tử cung
nam tính (utérus masculinus) tuyến vú ở con đực; ống Gartner và âm vật ở
con cái. Ngay trong những loài mà sự phân chia giới tính hết sức rõ rệt, vẫn
có những cá thể vừa đực vừa cái: có nhiều trường hợp xen giới tính
(intersexualité) ở loài vật và ở người; và người ta gặp ở loài bướm, loài có
vỏ giáp những ví dụ lưỡng tính (gynandromorphisme) trong đó tính chất
đực và cái kết hợp với nhau thành một thứ thể khảm (mosaique). Sở dĩ như
vậy là vì tuy được xác định theo cấu trúc di truyền, nhưng thai chịu ảnh
hưởng sâu sắc của môi trường cung cấp chất cho nó: chúng ta biết rằng
phương thức nuôi dưỡng ở loài kiến, ong, mối, biến ấu trùng thành một con
cái hoàn chỉnh, hay tiêu diệt sự trưởng thành giới tính của nó, đưa nó xuống
hàng ngũ côn trùng thợ; trong trường hợp ấy, môi trường có ảnh hưởng tới
toàn bộ cơ thể: ở loài côn trùng, soma được xác định về mặt giới tính vào
một thời kỳ rất sớm và không phụ thuộc và tuyến sinh dục. Ở động vật có
xương sống, chủ yếu các hoocmôn tiết ra từ tuyến sinh dục giữ vai trò điều
hoà. Nhiều cuộc thí nghiệm đã chứng minh rằng trong lúc làm biến đổi môi
trường nội tiết, người ta có thể tác động tới việc xác định giới; những thí
nghiệm ghép và thiến hoạn khác thực hiện trên loài vật trưởng thành dẫn
tới lý thuyết hiện đại về giới tính: ở con đực và con cái loài có xương sống,
soma giống nhau và có thể xem như một yếu tố trung tính; chính hoạt động
của tuyến sinh dục cho nó các đặc điểm giới tính; một số hormone được tiết
ra, hoạt động với tư cách yếu tố kích thích, một số khác với tư cách yếu tố