Trường hợp trên đây hầu như mang tính chất bệnh lý. Nhưng bằng cách
cường điệu, nó minh hoạ một quá trình người ta bắt gặp một cách bình
thường. Một nữ tác giả nêu lên một trường hợp tình yêu tưởng tượng điển
hình. Người phụ nữ ấy chưa bao giờ nói một lời với công tước de H... mà
nàng cho là mình say mê. Thực ra, điều nàng mong ước, là tán dương cái
“tôi” của mình. Nhưng vì là đàn bà và nhất là vào thời kỳ nàng sống và vì ở
trong giai cấp mình, nàng không sao có thành tựu với một cuộc sống tự lập.
Lúc mười tám tuổi, nàng ghi lại một cách rành rọt.
“Tôi biên thư cho C..., nói rõ tôi muốn là một người đàn ông. Tôi biết
mình có thể trở thành một người có vai vế; nhưng với những chiếc váy, anh
bảo tôi đi đâu? Hôn nhân là sự nghiệp duy nhất của phụ nữ. Đàn ông có ba
mươi sáu cơ may, phụ nữ chỉ có một con số không”.
Vì vậy nàng cần tình yêu của một người đàn ông; nhưng nếu muốn tạo
cho nàng một giá trị tối cao, bản thân người đó phải là một ý thức tối cao.
“Không bao giờ một người đàn ông với vị trí thấp kém hơn vị trí của tôi
có thể làm cho tôi vui lòng nàng viết. Một người đàn ông giàu có, độc lập
phải mang theo mình niềm kiêu hãnh và một dáng dấp thoải mái. Lòng tự
tin có thể đảm bảo một thắng lợi nhất định. Tôi thích ở H... cái vẻ thất
thường, tự phụ và tàn ác: chàng có tính cách Néron
.
Nàng viết tiếp:
“Sự thủ tiêu của phụ nữ trước ưu thế của người đàn ông được yêu mến
phải là niềm hứng thú lớn nhất về lòng tự tôn mà người phụ nữ phi thường
có thể cảm nhận.“
Vì vậy, lòng tự yêu mến mình dẫn tới bạo dâm (masochisme): người ta
đã từng bắt gặp môi liên hệ ấy ở đứa trẻ mơ màng tới Con Yêu Râu
Xanh
, tới Grisélidis, tới các nữ thánh tuần đạo. Cái “tôi” được tạo lập vị
người khác, do người khác: người khác càng hùng mạnh, thì cái “tôi” càng
nhiều của cải và quyền lực. Tự huỷ diệt mình trước người khác, tức là thể
hiện người khác vừa tự minh (en soi) vừa cho mình (pour soi). Thực ra,
giấc mơ hư vô ấy là một ý chí tồn tại đầy kêu hãnh. Nhiều thiếu nữ khăng
khăng theo đuổi giấc mơ của mình qua thế giới hiện thực: họ tìm kiếm một
