khoái cảm như là của riêng mình, trong lúc nó bắt nguồn từ người kia. Hai
từ “nhận” và “cho” trao đổi nghĩa với nhau; niềm vui là lòng biết ơn, khoái
cảm là sự âu yếm. Chính cái ý thức về sự hoà hợp của hai thân thế trong sự
phân chia của chúng, tạo nên một tính chất xúc động cho hành vi tình dục.
Tất cả mọi nguồn lực của nam tính, của nữ tính quấn quyện vào nhau, tạo
thành sự thông nhất chuyển động và ngây ngất.
Điều cần thiết cho một sự hài hoà như vậy, không phải là những sự tinh
luyện về kỹ thuật, mà chính là một sự khoan dung tương hỗ về cơ thể và
tâm hồn, trên cơ sở một sức quyến rũ hứng dục trực tiếp.
Sự khoan dung ấy thường bị ngăn trở ở người đàn ông bởi lòng kiêu
ngạo, ở người đàn bà bởi sự rụt rè. Chừng nào chưa khắc phục nổi những
sự ức chế của mình thì chừng ấy, nàng chưa thế chiến thắng được sự rụt rè
ấy. Vì vậy, thông thường sự phát triển hoàn toàn về mặt tình dục tương đối
muộn ở nữ giới: họ đạt tới điểm đỉnh về hứng dục vào lứa tuổi ba nhăm.
Nhưng nếu họ có chồng, thì người chồng đã quá quen với trạng thái lãnh
dục của họ. Họ vẫn còn có thể làm xiêu lòng những người tình mới, nhưng
họ bắt đầu tàn phai thời gian của họ có hạn.
Điều kiện cuộc sống tình dục của người đàn bà phụ thuộc chẳng nhưng
vào những dữ kiện nói trên, mà còn vào cả toàn bộ vị trí xã hội và kinh tế
của họ. Sự là trừu tượng nếu muốn nghiên cứu sâu hơn cuộc sống ấy ngoài
bối cảnh này.
Nhưng từ sự quan sát của chúng tôi toát ra nhiều kết luận nói chung có
giá trị. Kinh nghiêm tình dục là một trong những kinh nghiệm phát hiện
cho loài người một cách xót xa nhất tính nhập nhằng của cuộc đời: họ tự
thử thách mình trong đó vừa với tư cách vật chất và tinh thần, vừa với tư
cách người khác và chủ thể. Mối xung đột này mang kịch tính hết sức sâu
sắc đối với nữ giới, vì lúc đầu họ tự nhận biết mình với tư cách khách thể,
và vì họ không tìm thấy ngay tức thì một thế độc lập vững chắc trong khoái
cảm. Họ vừa phải giành giật trở lại tư cách chủ thể siêu nghiệm của mình
và tự do, vừa phải bảo đảm đời sống nhục cảm: đó là một công việc khó
khăn và đầy bất trắc: họ thường thất bại. Tuy nhiên, chính những nỗi khó
khăn trong vị trí của họ bảo vệ họ chống lại những sự phỉnh phờ mà đàn
