102
Trong cuốn Gribiche, Colette kể lại cơn hấp hối đau đớn của một v nữ
ca nhạc kịch trẻ phó mặc cho một bà mụ dốt nát: theo lời bà ta, một bài
thuốc quen thuộc là uống một dung dịch xà phòng đậm đặc và sau đó,
chạy mười lăm ph t. Bằng những lối giải quyết như thế, thông thường,
người ta giết chết cả mẹ l n con. Tôi có nghe kể về một nữ nh}n viên đ{nh
máy nằm bốn ng|y đêm trong phòng, m{u me đầm đ a, không ăn, không
uống vì sợ không dám gọi. Khó có thể hình dung một nỗi cô đơn n|o
khủng khiếp hơn; nỗi cô đơn trong đó sự uy hiếp của cái chết gắn liền với
sự khủng bố của tội phạm và nỗi xấu hổ. Sự thử thách có phần ít gay go
hơn đối với các thiếu phụ nghèo nhưng có chồng: họ h|nh động với sự
đồng tình của chồng và không bị day dứt với những điều trăn trở vô bổ.
Nhưng họ phải chịu đựng những nỗi đau thể xác khủng khiếp. Các bệnh
viện bắt buộc phải tiếp nhận người phụ nữ đã bắt đầu làm công việc phá
thai; nhưng trừng phạt họ bằng cách không cho một chút thuốc giảm đau
nào trong những cơn đau đớn và cả trong lúc nạo thai. Những sự đ|y đoạ
này không làm những người phụ nữ đã quá quen thuộc chuyện đau đớn,
ph n nộ; nhưng họ nhạy cảm với th{i độ sỉ nhục m nh. Đau đớn, bệnh tật,
chết chóc mang gương mặt một sự trừng phạt: chúng ta biết giữa đau đớn
và hành hạ, giữa tai họa và trừng phạt, khoảng cách lớn biết chừng nào!
Qua những rủi ro phải chịu đựng, người phụ nữ tự cảm thấy mình tội lỗi;
và sự nhận thức ấy về nỗi đau đóm và lỗi lầm khiến họ c|ng đau đớn bội
phần. Họ cảm nhận phương diện đạo lý này của tấn bi kịch một cách dữ
dội nhiều hay ít tuỳ theo từng hoàn cảnh. Đối với những người rất “tự do”,
nhờ có của cải, vị trí xã hội v| môi trường sống, c ng như đối với những
người v nghèo đói hay khôn cùng bất chấp đạo lý tư sản, thì chẳng có vấn
đề gì phải đặt ra: chỉ một khoảnh khắc ít nhiều khó chịu phải trải qua, và
nó phải qua đi, có thế thôi. Nhưng rất nhiều phụ nữ sợ hãi trước một thứ
đạo lý mà họ cho là có giá trị tuy mình không thể tuân theo. Thâm tâm họ
tôn trọng quy tắc mà mình vi phạm, và họ đau đớn vì đã phạm tội; họ càng
