67
thân mình: họ quản lý công việc, nuôi dạy con cái, quyết định mọi việc
không cần một ai gi p đỡ. Họ khổ sở rơi trở lại vào cảnh bất lực khi chồng
trở về. Hôn nhân khuyến khích đ|n ông trên con đường độc đo{n phi lý ý
muốn thống trị vốn là khuynh hướng phổ biến nhất, khó cưỡng lại nhất
trên đời. Thông thường, chồng không những muốn được tán th|nh, được
khâm phục, được l|m người khuyên răn, chỉ bảo, m| còn thích được ra
lệnh, được “làm vua”. Mọi hận thù tích tụ trong tuổi ấu thơ, suốt cả cuộc
đời giữa những người đ|n ông kh{c, anh ta tr t hết ra, mỗi khi về nhà,
bằng c{ch {p đặt quyền uy của m nh lên đầu vợ, ra lệnh với giọng nghiêm
khắc, hoặc qu{t th{o, đập bàn: trò hề ấy là một hiện thực thường nhật đối
với người vợ. Đinh ninh về quyền uy của mình, anh ta cho một chút thái
độ tự chủ của vợ là một sự phản kháng, muốn “cấm vợ không được hít thở
khí trời” nếu không có mình. Nhưng b| vợ phản kháng, và dù có bắt đầu
thừa nhận uy thế của đ|n ông chăng nữa thì sự choáng ngợp của họ c ng
nhanh chóng tiêu tan: họ thấy trước mắt mình, không phải l| gương mặt vĩ
đại của vị Tôn chủ, của vị Thủ lĩnh, của người Thầy, mà là một con người;
thấy không có lý do g để chịu nô dịch; cho đó là một bổn phận bất công và
bạc bẽo. Đôi khi họ phục tùng theo kiểu chịu đựng đóng vai một nạn nhân,
và sự chịu đựng của họ chỉ là một lời trách móc âm thầm và âm ỉ; nhưng
thường c ng có khi công khai đấu tranh, chống đối. Người đ|n ông quả là
ng}y thơ khi nghĩ d dàng buộc vợ phục tùng mọi ý muốn của mình và
“đ|o tạo” vợ thế n|o c ng được. Balzae cho rằng “Chồng muốn vợ như thế
nào thì vợ như thế ấy”, nhưng mấy trang sau, nói ngược lại. Trong địa hạt
logic học và trừu tượng hoá, phụ nữ thường nh n nhục chịu đựng quyền
uy của đ|n ông; nhưng đối với những quan niệm và thói quen họ thực sự
thiết tha, họ có thái độ phản kháng quyết liệt tuy âm thầm. Ảnh hưởng của
tuổi ấu thơ v| buổi thanh xuân ở nữ giới s}u đậm hơn nhiều so với đ|n
ông vì cắm r s}u hơn v|o lịch sử cá nhân của họ. Những gì tiếp thu được
trong những thời kỳ ấy, thông thường họ không bao giờ từ bỏ. Chồng có
