66
phương cứu chữa nào khác sự im lặng hoặc những giọt nước mắt hoặc sự
bạo lực. Đầu óc cho{ng v{ng như thể bị đòn vô tội vạ, Berthe không còn có
thể suy nghĩ g được nữa khi nghe một giọng nói dồn dập, the thé, và
Albert tiếp tục bao vây nàng trong một thứ rì rào dữ dội nhằm làm nàng
cho{ng v{ng v| thương tổn trong nỗi hoang mang của một đầu óc bị làm
nhục...Nàng thất vọng, bối rối trước lỗi thô lỗ cứa một thứ lập luận không
sao có thể quan niệm nổi, v| để thoát khỏi cái quyền thế bất công ấy, nàng
thét lên Để tôi yên! Mấy từ này, nàng cảm thấy quá yếu ớt, nàng nhìn trên
mặt b|n trang điểm một chiếc lọ pha lê và bỗng nhiên cầm ném thẳng về
phía Albert...Đôi khi người vợ c ng muốn đấu tranh; nhưng thông thường,
dù muốn hay không, chấp nhận để chồng suy nghĩ thay mình; chồng sẽ là
lương tri của cả hai vợ chồng. Do rụt rè, do vụng về, do lười nhác, nàng
phó thác cho chồng công việc tìm kiếm những quan niệm chung về mọi
vấn đề khái quát và trừu tượng. Một phụ nữ thông minh, có tr nh độ văn
hoá cao, độc lập nhưng suốt mười lăm năm khâm phục một người chồng
m| b| cho l| hơn m nh, nói với tôi, sau khi chồng qua đời bà là cực kỳ bối
rối khi phải tự quyết định lấy ý kiến v| th{i độ của mình; bà v n cố đo{n
xem trong mỗi trường hợp, giá chồng còn sống thì sẽ suy nghĩ v| giải
quyết thế nào. Chồng thường thích đóng vai người cố vấn, người thủ lĩnh.
Sau khi sống một ngày trong những khó khăn về quan hệ với những người
ngang hàng và trong sự phục tùng những người bề trên, anh ta muốn cảm
thấy m nh l| người bề trên tuyệt đối và ban phát những chân lý không ai
chối cãi được; trình bày những sự kiện trong ngày, tự bênh vực mình
chống lại c{c địch thủ, v| sung sướng nếu được vợ đồng tình, ủng hộ. Anh
ta bình luận báo chí và những đường lối, chính sách mới, s n sàng cao
giọng đọc cho vợ nghe, thích thú phát huy uy tín của m nh v| cường điệu
sự yếu kém của phụ nữ, trong lúc bà vợ chấp nhận khá ngoan ngoãn vai
trò thứ yếu của mình. Các bà vợ tuy không muốn chồng vắng mặt nhưng
những lúc này hết sức thích thú phát hiện những khả năng bất ngờ của bản
