GIỮA TRONG XANH - Trang 163

ban tuyên huấn, có nhiều cách để giúp anh tiến bộ. “Cậu không phải là
đảng viên, mà yêu Đảng, cái tư cách ấy trong thời kỳ mới hóa lại hay, có
thể làm nhiều cho cách mạng được” — tôi có lúc muốn nói với anh thế,
nhưng nghĩ lại thấy cái đó nó không thành thật thế nào, vì bản thân mình,
cho dù trước những khó khăn nào, cũng không hề vẩn vơ có sự mong muốn
ngược như thế. Tôi chỉ nói được có một lời: “Thôi được, chúng mình ở lại
miền Nam với nhau”. Ý muốn nói rằng tôi làm việc gì thì tôi rủ anh làm
việc đó, quyết giữ đến cùng khí tiết của mình. Nhưng tôi không thể nói rõ
hơn. Đêm hôm ấy, ở chỗ anh Tâm về, tôi muốn lay anh dậy mà nói với anh
quá: đừng để mất liên lạc nhau, mình sẽ móc cậu theo mình — cái lễ kết
nạp cậu mà mình không thể tiến hành được trong vùng tự do, chắc là ta sẽ
có dịp tiến hành trong bóng tối, dưới ách của kẻ địch. Song tôi đâu có được
phép tiết lộ ngay như thế? Nhưng sáng ngủ dậy, cả nhà không thấy anh Quê
đâu nữa.
Quê không có thì giờ để mất. Anh trở về thị trấn Bình Quang, vốn là quê
chúng tôi, vội vã, ra cái điều việc về này đã từ rắp từ lâu, là kế hoạch đã
định sẵn trong đời, cho nên có hiệp định Giơnevơ, anh thực hiện liền. Với
ai hỏi, môi anh nở một nụ cười bí mật, tự ví mình như Phạm Lãi, sau khi
giúp Câu Tiễn lấy đất Ngô, nay đến lúc chu du Ngũ Hồ. Có ai hỏi lại tai sao
anh ví anh với Phạm Lãi, có phải vì anh không phải là đảng viên, cũng
giống như người nước Sở không, nếu người hỏi là người bên này, Quê trả
lời anh không định nói thế, chỉ nghĩ rằng cuộc kháng chiến còn dài, sức anh
có hạn, tham gia làm được một nửa là may rồi, nay đến cuộc phân ly này
tuổi đã tam thập, tam thập nhi lập mà, anh! Nếu người hỏi là người bên kia,
nghĩa là bọn con cái địa chủ, thương nhân, trí thức trùm chăn xưa nay nổi
tiếng lêu bêu giờ ngày càng xuất hiện nhiều ở thị trấn huyện, anh ỡm ờ im
lặng.
Thật ra, Quê cũng có tránh nói những lời khốn nạn, ít nhất là anh cũng có
tránh trắng trợn. Những ngày hôm ấy, anh có dịp nhận xét rằng sống ở đời
phải rõ ràng, ở cái lằn mức không rõ ràng, chỉ một ngày thôi cũng khó lòng
trải qua, từ nay không có Đảng nữa, nghĩa là vẫn có Đảng ở đâu đó nhưng
không ở cạnh mình nữa, tầm tay mình với không đến nữa, tự mình mình