cứ thế đi suốt đêm chẳng ai cùng đường với mình. Thỉnh thoảng nghe rì
rầm, sợ đụng phải Tây, tôi lại chui vào bụi ngồi. Không phải Tây, đó chỉ là
đồng bào đi xuôi thôi. Đến sáng bạch, đến chỗ nghỉ mới gặp anh em dân
công. Mà cái đồn Mộc Châu cũ ở đâu hở Thảo.
Tưởng Thảo chỉ chú ý tới con đường bây giờ trở nên rất quanh co, Thảo
vẫn lắng tai nghe:
— Đồn ở trong bản Hoa kia chứ anh!
— Không, đồn chính ở ngoài này, đâu ở bên trái ta đây.
Dường như hỏi thì hỏi vậy thôi, vết tích đồn Mộc Châu không quan trọng,
ký ức không cũng đủ rồi, có ký ức và có con đường ngày trước khắc có đồn
Mộc Châu. Thôi thúc bởi một nhu cầu nào đó, anh hạ giọng tiếp theo liền,
và bỗng dưng nói những chuyện còn xa hơn con đường hai mươi năm nữa:
— Ngày ấy tôi đi đã khiếp, lên rừng xuống biển, chiến dịch nào cũng có
mình. Cô nói đúng đấy: tất cả vốn đi một đời tôi là vốn ngày đó. Tôi quen
anh Tô Hoài từ ngày ấy kia chứ. Hai anh em vừa gặp nhau ở Bắc Cạn, thoắt
cái, đã lại trong thấy nhau trên Suối Giàng nhìn xuống đồn Cửa Nhi, sang
đây gặp anh Thi, anh Đỗ Nhuận... ông Thi ghi chép nhiều lắm những cũng
rất mê các cuốn sổ ghi chép của tôi. Mở đầu chiến dịch Điện Biên là tôi vừa
được thiếp của đồng chí Văn khen về bài tường thuật chiến dịch Tây Bắc
nên tôi hăng lắm, khắp chiến trường cứ loăng quăng nơi nào cũng đi, được
phép đến tận bản doanh đại tướng, mà cũng mục kích được tận mắt những
giờ phút cuối cùng của A một. Ở Điện Biên đến bốn tháng, tôi ghi đến năm
cuốn sổ đầy, tôi vẫn còn giữ đấy...
Hình như thấy mình buột mồm mà lỡ lời, anh nói sang chuyện khác:
— Đây là nông trường Tô Hiệu trồng bông nổi tiếng đấy. Nà Sản kia. Ngày
ấy giặc Pháp vừa nhổ cứ điểm con nhím ngổn ngang tiều tụy đến phát sợ.
Đàn bà con gái trong vùng mắc bệnh một trăm phần trăm, thấy cảnh đủ ứa
nước mắt. Lơ thơ đôi cái bản nhỏ, đến cây chuối cũng không còn. Thế mà
có bao nhiêu gạo, thịt, bà con cho người đưa lên chiến trường cả... Còn đây
là bản Búng Lao. Có phải sông Nậm Cô không, Thảo nhỉ? Đúng bản Búng
Lao mà. Bộ chỉ huy đóng ở kia. Đồng bào ơi có phải đây là bản Búng Lao
không?