lập sách cho bà làm Hoàng-hậu thì vua mất, bà hết sức buồn rầu, mỗi ngày
thường ra hoàng-lăng quỳ than khóc nức nở.
Vua Thiệu-Trị nối ngôi cha tại vị 7 năm.
Lòng trung nghĩa của bà đối với nhà vua đã chứng tỏ bà là một bậc
hiền phụ ít ai bằng. Mỗi năm đến ngày giỗ cúng vua Thiệu-Trị bà mặc lễ-
phục đứng hầu trước điện thờ cũng như trong lúc còn sống, bà ôm mặt khóc
tức tửi, thật bà quả là người hữu thủy hữu chung, thờ chồng trọn đạo.
Vua Thiệu-Trị băng hà, bà hết lòng dạy dỗ vua Tự-Đức trở nên một
ông vua chí hiếu. Hằng đêm bà thường giảng sách cho vua nghe cắt nghĩa
từng ly từng tí. Bà dạy cách trị nước chăn dân, nhờ vậy mà vua Tự-Đức trở
nên thông-minh hiếu học.
Một hôm nhà vua đi săn bắn dẫn các quan theo hộ vệ, bà kêu khiển
trách : « Một mình con đi chơi mà làm nhọc đến triều-thần thật là lỗi lớn, từ
đây về sau không nên làm như vậy nữa ». Khi bắn được thú, con nào
thương tích nhẹ còn sống đem dâng cho bà, bà liền lấy thuốc xức và băng
bó vết thương lành rồi phóng sanh, lòng nhơn đức của bà thương người mến
vật sánh như bể cả. Mỗi khi nhà vua có chuyện lỗi lầm bà kêu đến nhịp roi
và hết lòng giáo huấn, vì thế mà vua Tự-Đức trở nên một ông vua hiền hòa
hơn hết, ưa thích ngâm thơ vịnh phú, có tài xuất khẩu thành thơ, văn
chương lưu-loát.
TỰ-ĐỨC NỐI NGÔI CHA XƯNG HIỆU DỤC-ANH-TÔN
HOÀNG-ĐẾ
Vua Tự-Đức lên ngôi chấp chính việc trào chánh, nhiều lần ngõ ý định
tấn tôn cho bà Từ-Dũ nhưng bà một mực từ chối, mãi đến ngày 15 tháng 4
năm Tự-Đức thứ 2 (1849), nhân khánh thành cung gia-thọ, triều thần văn võ
đến yêu cầu bà nên để cho nhà vua tấn tôn, lần này bà mới chấp nhận tôn
hiệu là Hoàng thái-hậu.
