Yêu trẻ, yêu nghề, ông đốc-học Hộ đã lưu tại Gò-công một tiếng thơm
muôn thuở.
Nhơn dịp xuống Gò-công sưu-tầm tài-liệu, vạch bóng người xưa ghi lại
những cái gì còn lại, chúng tôi hân hạnh được cụ Nguyễn-Văn-Thắng, bút
hiệu Thiên-Kim, năm nay ngoài 70 tuổi (cụ cũng là một thi gia kỳ cựu có
tên trong Khổng-thánh văn-đàn) giới-thiệu cho chúng tôi đến thăm bà
Huỳnh-thiên-Hộ tức là bà Bảy Lễ, năm nay ngoài 90 tuổi, nhưng người còn
khỏe mạnh, ăn nói rắn-rỏi. Hiện nay bà sống ở trong một ngôi nhà ngói xưa
trước có sân cỏ rộng. Bà vui vẻ niềm nở tiếp chúng tôi và kể lại bao mẫu
chuyện xa xưa xảy ra trên đất Gò cách nay 60 năm, nào là những thiên tai
nước lụt trận bão năm Giáp-thìn, giặc cào-cào phá hại mùa màng, kế bạch-
đồng đại-họa liên tiếp 3 năm gieo sự tang thương trong tỉnh thật là bi đát.
Còn riêng về ông Huỳnh-Thiên-Hộ bà chỉ nói sơ qua cuộc đời của ông
khi còn sanh tiền, tánh tình hiền hậu ngay thẳng, một đời chỉ biết phục-vụ
với nghề-nghiệp dạy dỗ môn sinh, đào tạo rất nhiều người thành tài có địa-
vị trong xã hội, những môn-sinh của ông tại Gò-công ngày nay còn sống có
người trên 70 tuổi, như ông Nguyễn-văn-Thắng, Nguyễn-đình-Trị, v.v... ông
để lại tiếng thơm bay khắp, là thanh cần liêm khiết. Đến khi nhắm mắt được
người đời nhắc nhở.
Nửa giờ hầu chuyện cùng bà Bảy, chúng tôi thâu lượm được nhiều tài-
liệu quí giá do bà kể lại, không dám làm phiền bà lâu, chúng tôi bèn kiếu từ
ra về lòng càng thêm cảm mến. Bà thật là có phước đức mới thọ tới tuổi này
mà không lẫn lộn chi cả.
Quyển sách này ra đời cũng nhờ bà đóng góp một phần rất lớn về tài-
liệu di-tích lịch-sử ở đây.
ÔNG LÊ-QUANG-LIÊM, TỰ BẢY
