Chuyện xảy ra cách đây hơn một thế kỷ, vào khoảng 1861-1864. Vùng
« Đám lá tối trời », một nơi âm độc con người khó sống, lại là một chiến
khu rất tốt. Từ căn cứ này, kháng chiến quân của Trương-Công-Định phóng
ra những cuộc tấn công chớp nhoáng rồi rút theo chiến thuật « tam khoái »
(Ba mau : đi quân mau, đánh phá mau, rút về mau) đã làm cho giặc Pháp
ngay ngáy đêm ngày. Theo tin tình báo cho biết đám-lá-tối-trời là mật khu
của kháng-chiến quân, nhưng biết mà không làm gì được vì pháo-binh hồi
đó vừa thô sơ vừa không đủ để oanh tạc cả vùng đám-lá-tối-trời, mà đem bộ
binh vào không có pháo binh yểm trợ là vào chỗ chết.
Nhưng rồi họ vẫn làm được, bằng cách dùng củi đậu nấu đậu, dùng chó
ghẻ của đất Việt cắn người Nam. Cái việc giặc Pháp không làm nổi, thì đội
Tấn và lũ chó săn của y làm được, nhờ cùng một màu da một ngôn ngữ
chúng lừa gạt được những anh-hùng-quốc-gia. Nhờ lọt được vào trong trận
địa, đội Tấn với những tên thân binh thờ giặc Pháp tấn công thình lình làm
cho kháng chiến quân trở tay không kịp. Anh hùng gặp phải vận cùng.
Trương-Công đành thất thủ.
Giặc Pháp thắng thế ! Đội Tấn và lũ chó săn được gặm xương ! Đất
nước tủi hờn, những oan hồn uổng tử mang mối hận xuống thuyền đài
không tan.
Từ đó thiên hạ đồn ở vùng đám-lá-tối-trời cứ đêm đêm nghe tiếng gào
thét, tiếng binh đao va chạm. Khi thì nghe tiếng chân đi rầm rập như thiên
binh vạn mã rần rộ kéo đi, lúc lại nghe ngựa hí người la và tiếng trống trận.
Nghe đồn, một vài người gan dạ rũ nhau đi xuồng lá, vào gần đám-lá-
tối-trời ở lại một đêm thử xem. Những người kia đã nghe thấy những gì ?
Khi trở về, ai han hỏi họ không trả lời có hay không, chỉ lắc đầu tỏ ra
buồn bã. Phải chăng họ đã thông cảm những nổi đau buồn uất hận của
kháng-chiến quân Trương-công-Định, không buồn thuật lại những điều mắt
thấy tai nghe cho những kẻ vô tâm, hiếu kỳ và cầu an.
