Đảng xã hội. Anh là một lãnh tụ của Đảng và được thừa nhận là lãnh tụ cả
trong phạm vi triết học của chủ nghĩa xã hội. Anh có tài trình bày những
vấn đề khó hiểu bằng một lối nói đơn giản, sáng sủa. Anh là một nhà thuyết
trình và một nhà giáo dục lỗi lạc, nhưng vẫn có thể đứng trên hòm xà-phòng
giảng kinh tế học cho công nhân.
Ba tôi dừng lại nghe. Thấy hay, ba tôi hẹn gặp diễn giả. Và chỉ sau khi
quen nhau thực sự, ba tôi mời diễn giả đến ăn cơm cùng với các vị mục sư.
Sau bữa ăn ba tôi nói về anh, nhưng ba tôi biết cũng chẳng bao nhiêu. Anh
sinh trưởng trong giai cấp công nhân, mặc dầu dòng họ Everhard là một
dòng họ kì cựu đã sinh cơ lập nghiệp ở Mỹ hàng hơn hai trăm năm 1. Năm
mười tuổi, anh vào làm nhà máy, và sau một thời gian học việc, anh thành
công nhân đóng móng ngựa. Anh do tự học mà thành tài: anh đã học lấy
tiếng Pháp và tiếng Đức, và thời ấy anh sống rất chật vật bằng cách dịch
những tác phẩm khoa học và triết học cho một nhà xuất bản thuộc Đảng xã
hội ở Chicago. Ngoài số lương ra, anh còn được một ít tiền nhuận bút.
Những tác phẩm triết học và kinh tế học của anh bán cũng có một số người
mua.
Tất cả những điều tôi được nghe về anh chỉ có thế. Nhưng tôi trằn trọc
mãi không ngủ được và nằm nhớ lại giọng nói sang sảng của anh. Tôi phát
sợ lên vì thấy tự mình nghĩ đến anh nhiều quá. Anh khác hẳn những người
cùng giai cấp với tôi. Anh xa lạ quá, dũng cảm quá! Tài năng của anh làm
cho tôi vừa phục lại vừa sợ và tôi cứ nghĩ ngợi lung tung, thậm chí tưởng
tượng ra rằng anh đã là người yêu và là chồng của tôi. Tôi vẫn nghe nói cái
dũng mãnh của người đàn ông bao giờ cũng có một sự hấp dẫn ghê gớm đối
với người đàn bà; nhưng anh thì lại dũng mãnh quá. “Không, không!” tôi
kêu lên. “Vô lí! Không thể được!” Hôm sau tôi thức giấc đã lại thấy nóng
lòng được gặp anh. Tôi muốn nhìn anh đè bẹp đối thủ trong một cuộc tranh
luận, muốn được nghe giọng nói hùng tráng của anh; tôi muốn thấy anh
đem hết lòng tự tin và sức mạnh ra đập tơi bời bọn người tự mãn kia, đánh
bật họ ra khỏi cái ổ gà tư tưởng của họ. Anh huênh hoang một chút có hề gì.
