thú vui phè phỡn của bọn nhà giàu vô công rồi nghề và ăn bám, của bọn chủ
cưỡi lên đầu cha anh, một lũ súc vật quá cả loài vật.
--------------------------------
1 Leg-bar - Những người nô lệ châu Phi và những tội phạm trước đây bị
xích một thanh sắt vào chân. Mãi đến khi cuộc vận động "Tình anh em của
con người" thắng lợi, cái tục dã man này mới được xoá bỏ.
2 Mặc dầu, cũng như Everhard, có nhiều người không hiểu rõ bản chất
của cái bóng đen đó, nhưng ngay từ trước, họ đã thoáng nhìn thấy nó, John
C. Calhoun nói: hiện nay đã hình thành trong chính phủ một quyền lực lớn
hơn cả nhân dân, gồm nhiều thứ quyền lợi khác nhau và rất mạnh, gắn chặt
với nhau thành một khối và duy trì bởi sức kết hợp của số tích luỹ thặng dư
để ở các ngân hàng". Nhà nhân đạo chủ nghĩa vĩ đại Abraham Lincoln,
trước khi bị ám sát ít lâu cũng đã nói: "Tôi nhìn thấy trước trong một tương
lai gần gũi, sẽ có một cuộc khủng hoảng. Cái đó làm cho tôi bực bội và run
sợ cho sự an ninh của nước tôi... Những hãng độc quyền đã nắm quyền trị
vì. Tiếp theo đó sẽ là một thời đại thối nát trong giới cầm quyền. Bọn người
giàu tiền và giàu thế lực trong nước, dựa trên những thành kiến của nhân
dân, sẽ cố kéo dài thời kì trị vì của họ, cho đến khi của cải tập trung vào tay
một số ít người và nước cộng hoà bị thủ tiêu".
3 Cuốn sách này, Kinh tế và giáo dục, xuất bản vào năm đó. Hiện nay
còn ba bản: hai bản ở Ardis, một bản ở Asgard. Sách viết rất tỉ mỉ về một
đặc điểm của chế độ xã hội lúc đó, tức là việc giai cấp tư bản lũng đoạn các
trường đại học và các trường phổ thông. Nó là một lời kết tội chí lí và đanh
thép đối với toàn bộ hệ thống giáo dục, nó chỉ phát triển trong trí tuệ của
học sinh những tư tưởng có lợi cho chế độ tư bản, gạt bỏ tất cả những tư
tưởng có tính chất thù địch và lật đổ. Cuốn sách đó khiến cho bọn thiểu số
thống trị rất căm tức và đã bị chúng cấm ngay tức khắc.
