được đón tiếp rất lịch thiệp. Đó là một viên quan tên là Munodi, ông ra lệnh
sửa soạn cho tôi một căn phòng trong nhà mình và tôi đã ở đó trong suốt
thời gian lưu lại thủ đô.
Sang ngày hôm sau, vị chủ nhân mời tôi ngồi xe ngựa và hướng dẫn tôi
đi thăm thủ đô. Thành phố này nhỏ hơn Luân đôn hai lần. Nhà cửa trong
thành phố được xây dựng rất kì quái, phần nhiều chúng đã bị bán hủy hoại.
Những người qua đường có dáng vẻ hoang dại thế nào đó. Hầu hết họ đều
ăn mặc rách rưới, họ giương mắt lên đi lại hiên ngang trên đường phố. Sau
khi đi qua cổng thành, chúng tôi ra tới cánh đồng. Ở đây chúng tôi nhìn
thấy những người nông nhân đang làm việc với các công cụ hết sức đa
dạng. Nhưng tôi không sao hiểu được chính thực họ đang làm việc, vì trên
cánh đồng tôi chẳng thấy có một vết tích nhỏ nhặt nào của cỏ cây và lúa mì,
mặc dù đất thật sự màu mỡ. Tôi cực kì kinh ngạc trước tất cả những điều
trông thấy và quyết định tìm lời giải thích ở người bạn đi cùng với mình. Ở
tất cả những người gặp trên đường đều có nét mặt băn khoăn lo nghĩ. Họ
đang vội vã đi đâu đó, đang bận gì đó trong thành phố cũng như trên cánh
đồng, nhưng kì thực sự hoạt động sôi nổi ấy không đem lại kết quả nào.
Ngược lại tôi chưa bao giờ được trông thấy những cánh đồng được canh tác
tồi tệ hơn, những nhà cửa được xây dựng xấu hơn và những con người có
bộ mặt đăm chiêu như thế, trong những bộ quần áo rách rưới nghèo nàn
đến như vậy.
Ngài Munodi là người rất có tiếng tăm. Trong một số năm ông đã giữ
chức thống đốc Lagado nhưng theo tham mưu của các vị thượng thư, ông
bị cắt chức dường như vì không có khả năng đảm đương chức vụ. Nhưng
dù sao ông không bị mất thiện cảm của quốc vương, ngài đánh giá ông là
một người đáng tin cậy, tốt bụng dù có hơi nông cạn. Munodi trả lời một
cách thận trọng và ngắn gọn. Ông chỉ hạn chế bằng các nhận xét rằng tôi ở
đây quá ít thời gian để có thể rút ra những nhận định đúng đắn về con
người và đất nước của nó, rằng mọi dân tộc đều có phong tục và tập quán
của riêng mình, rồi lái câu chuyện sang một chủ đề khác. Nhưng khi chúng
tôi đã quay trở về nhà, ông hỏi tôi có thích ngôi nhà của ông không, tôi có
nhận thấy thiếu sót nào đó trong kiến trúc của ngôi nhà hay không, tôi có
