thăm quan căn phòng. Tôi rất kinh ngạc trước một khung rộng chiếm phần
lớn căn phòng. Nhận thấy điều đó vị giáo sư giải thích cho tôi là ông
nghiên cứu tạo ra một dụng cụ cơ khí đặc biệt dùng để khám phá các chân
lý trừu tượng. Ông cho rằng các ý định loại này ngay từ lúc ban đầu có thể
khiến tôi kinh ngạc. Nhưng ông hoàn toàn không nghi ngờ gì về việc ngay
lập tức thế giới sẽ đánh giá đầy đủ dự án của ông. Chưa từng có một ý
tưởng vĩ đại và cao quý nào hơn nảy sinh ra trong đầu của ai đó. Mỗi
người, ai cũng đều biết là nghiên cứu khoa học và nghệ thuật theo phương
pháp phổ biến khó như thế nào. Hơn nữa nhờ phát minh của ông, một
người dốt nát và bất tài nhất chỉ hao tổn sức lực và tiền của không lớn cũng
có thể viết sách về triết học, thơ ca, chính trị, luật, toán học và thần học.
Sau đó ông dẫn tôi tới bên khung lớn có các học trò của ông đứng cạnh.
Khung này có diện tích hai mươi foot vuông và được đặt ở chính giữa
phòng. Mặt của khung cấu tạo từ vô số các bảng gỗ nhỏ, mỗi cái có kích
thước bằng con xúc xắc - một số lớn hơn, một số khác nhỏ hơn. Tất cả
được liên kết với nhau bởi một dây thép nhỏ. Các bảng có dán một mẩu
giấy, trên các mẩu giấy ấy có ghi tất cả các từ bằng ngôn ngữ Balnibarbi
dưới các dạng, thời và cách khác nhau, nhưng không theo một trật tự nào
cả. Giáo sư yêu cầu thận trọng bởi vì ông định cho cỗ máy của mình chạy.
Theo lệnh ông, các học sinh nắm lấy các tay nắm bằng sắt được lắp ở viền
khung và quay nhanh chúng. Tất cả các bảng quay chuyển động và sự sắp
xếp các từ hoàn toàn thay đổi. Khi đó giáo sư ra lệnh ba mươi sáu học sinh
đọc chậm các dòng chữ được hình thành theo trật tự sắp đặt trong khung.
Nếu như xảy ra việc ba hay bốn chữ tạo thành một phần của câu có ý nghĩa,
thì người ta đọc nó cho bốn học sinh còn lại thực hiện vai trò người chép
lại. Sự luyện tập này thực hiện lặp đi lặp lại ba hoặc bốn lần. Cỗ máy được
thiết kế sao cho sau mỗi lần quay các bảng và xê dịch chúng thì các từ được
sắp đặt lại theo một kiểu mới.
Các học sinh thực hiện các bài luyện tập sáu giờ một ngày và vị giáo sư
chỉ cho tôi xem vô số cuốn sách to ghi lại các đoạn câu tương tự. Trên cơ
sở các tài liệu phong phú này, giáo sư dự định biên soạn một bài tổng quát
chung đầy đủ tất cả các khoa học và nghệ thuật. Hoàn toàn dễ hiểu là
