lễ độ. Tuy nhiên danh dự, tính công bằng, thông minh và trí thức không
phải nộp thuế vì rằng việc đánh giá chúng khá chủ quan và không thể nào
tìm thấy người nào thừa nhận chúng có ở những người xung quanh mình
hoặc giả đánh giá chúng ở bản thân mình một cách đúng đắn.
Vị giáo sư khác đã chỉ cho tôi xem một tuyển tập lớn về các phương
pháp khám phá bí mật các vụ âm mưu. Ông giới thiệu cho các bậc trí giả
của quốc gia biết những kẻ bị tình nghi ăn uống như thế nào, thời gian nào
họ ngồi vào bàn, ngủ nằm nghiêng bên nào và thu thập những tin tức đại
loại như vậy về cuộc sống thường ngày của họ.
Tất cả những điều nghị luận được ghi lại với tính chất sâu sắc cao và
chứa đựng trong đó nhiều quan sát có ích, đáng chú ý cho những chính
khách, mặc dù những quan sát ấy đối với tôi dường như chưa thật đầy đủ.
Tôi đánh bạo nói với tác giả về điều đó và đề nghị nếu ông muốn, tôi sẽ bổ
sung một số điểm. Ông chấp nhận đề nghị của tôi với lòng biết ơn sâu sắc
như điều thường xảy ra ở các nhà văn và đặc bịêt ở người thảo dự án, và
tuyên bố rất vui lòng tiếp nhận những nhận xét của tôi vào tập tài liệu.
Khi đó tôi kể với ông ấy là ở vương quốc Tribnia mà thổ dân quen gọi là
Langdon[3], nơi tôi ngẫu nhiên có mặt trong một chuyến du lịch, phần lớn
dân chúng gồm toàn những chỉ điểm, nhân chứng, người cáo giác, nguyên
cáo, người chứng kiến, các bồi thẩm cùng với vô số thuộc hạ và tay sau
được các thượng thư và các trợ thủ của họ trả lương. Các vụ âm mưu trong
vương quốc này thường là việc của những ai muốn đề xuất ra một chính
sách tinh tế, củng cố thêm lực lượng mới trong các cơ quan chính quyền đã
già cỗi, bóp nghẹt hoặc đánh lạc hướng sự bất mãn xã hội, nhét đầy hòm
rương của mình những của cải tịch thu được, củng cố hay phá hoại lòng tin
vào quốc gia tùy theo cái gì có lợi cho họ hơn. Trước hết, họ ước định với
nhau ai trong số những người bị tình nghi dính líu vào vụ âm mưu; sau đó
họ tung mọi phương tiện để thu thập tất cả các giấy tờ và thư từ của những
người ấy và chính họ bắt những người ấy bỏ ngục Những giấy tờ và thư từ
bị chiếm đoạt được giao vào tay các chuyên gia và những bậc thầy trong
việc khám phá những ý nghĩa bí mật của các từ, các âm tiết và chữ cái.
Chẳng hạn họ chẳng khó nhọc gì cũng xác minh được rằng đàn ngỗng ám
