ông, còn ông hiểu rất kém tôi. Alexander thề với tôi rằng ông không bị đầu
độc mà chết vì sốt do nghiện rượu gây nên.
Sau đó tôi được thấy Hannibal[5] trong thời gian hành quân của ông qua
Alps[6], Hannibal giải thích cho tôi rằng trong trại quân của ông chẳng còn
một giọt giấm nào.
Tôi cũng thấy Caesar và Pompeius [7] đang dẫn đầu quân lính của họ
chuẩn bị bước vào chiến đấu. Tôi cũng nhìn thấy cả Caesar trong lễ khải
hoàn cuối cùng của ông. Sau đó tôi yêu cầu dành cho một phòng của cung
điện làm nơi nguyên lão Viện La Mã tụ họp, còn trong một phòng khác là
nghị viện hiện nay. Tại phòng đầu dường như chỉ tụ họp các anh hùng và
các vị bán thần, còn phòng thứ hai là nơi tụ tập của những kẻ buôn hàng
rong, bọn móc túi, bọn kẻ cướp và du côn.
Theo yêu cầu của tôi, chúa đảo ra lệnh cho Caesar và Brutus lại chỗ
chúng tôi. Tôi rất có thiện cảm với diện mạo của Brutus. Trong từng nét
mặt của ông thoáng hiện một đạo đức cao cả, sự cực kỳ lãnh đạm và tính
cứng rắn của tâm hồn, tình yêu cháy bỏng với Tổ quốc và lòng nhân đạo
với con người. Tôi hết sức ngạc nhiên thấy rõ rằng cả hai con người này đối
xử với nhau cực kỳ tốt đẹp. Caesar thừa nhận công khai với tôi rằng những
chiến công vĩ đại mà ông đã thực hiện suốt cả cuộc đời mình không thể nào
so sánh với niềm vinh quang của con người đã lấy mất cuộc sống của ông.
Tôi có vinh dự được nói chuyện lâu với Brutus.
Hơn nữa, ông còn kể cho tôi biết rằng tổ tiên của ông là Marcus,
Socrates, Epaminondas, Cato trẻ; ngài Thomas Moro[8] và bản thân ông
không bao giờ xa rời nhau. Bộ sáu người này không thêm người thứ bảy
trong toàn bộ lịch sử loài người.
Tôi đã làm độc giả mệt vì bảng liệt kê danh mục tất cả những người nổi
tiếng được chúa đảo gọi lên để thỏa mãn nguyện vọng không bao giờ cạn là
được thấy thế giới trong tất cả các thời đại của lịch sử cổ đại. Hơn nữa tôi
đã được thỏa mãn bằng việc nhìn thấy tận mắt những người đã tiêu diệt các
bạo chúa và những kẻ tiếm đoạt phục hồi tự do và quyền lợi chính đáng của
các dân tộc bị áp bức. Nhưng tôi không thể truyền đạt được hết những tình
cảm đã là tôi xao xuyến dưới hình thức khiến cho các độc giả thấy hấp dẫn.
