tranh nguy hiểm và đôi khi cho nhà vua đang muốn loại bỏ những thượng
thư của mình[1]. Khi nghe những lời này, chủ nhân hẳn đã chán ngấy
những nghị luận của tôi về tầng lớp “lang băm”, đã ngắt lời tôi bằng câu
hỏi:
- Anh đã mấy lần nhắc tới các thượng thư, - ông nói, - tôi rất muốn biết,
bằng những từ này, anh muốn chỉ loại Yahoo nào?
Tôi trả lời ông rằng, thủ tướng hoặc tể tướng, người đứng đầu các
thượng thư là một sinh vật hoàn toàn xa lạ với các tình cảm vui buồn, tình
yêu và hận thù, tình thương và giận dữ. Ít nhất, ở ông ta chẳng có các say
mê nào ngoài sự khao khát điên cuồng với giàu sang, quyền lực và danh vị.
Ông ta sử dụng lời nói cho các mục đích khác biệt nhất, nhưng chỉ có điều
không để biểu lộ các ý tưởng của mình. Ông ta chỉ nói sự thật khi nào
muốn người ta tiếp nhận nó là sự giả dối, và ông ta giả dối chỉ chỉ trong
những trường hợp khi muốn mạo nhận sự giả dối của mình là sự thật. Về
những người mà ông ta nói xấu sau lưng, thì có thể tin rằng họ đang trên
đường đi tới danh dự, còn những người được ông ta khen ngợi, thì có thể
xem là đồ bỏ đi. Hãy cẩn thận nếu ông ta đưa ra lời hứa thực hiện yêu cầu
của anh và khẳng định nó bằng thề thốt. Sau điều đó thì anh sẽ chẳng còn
chút hy vọng gì để đạt được điều mong muốn và đối với anh, thông minh
hơn cả là nên từ bỏ điều đó.
- Có nhiều phương pháp để trở thành thủ tướng, - tôi tiếp tục. - Thông
thường nhất là sự vu khống một cách nghệ thuật, sự cáo giác khéo léo và sự
phản bội. Đôi khi sự cáo giác công khai và phẫn nộ ở cung đình lại đổ đốn
theo cả những thói xấu khác. Nhà vua khôn ngoan thường ưa thích hơn cả
đối với kẻ sử dụng phương thức sau cùng, bởi vì những kẻ cáo giác này bao
giờ cũng có thái độ hết sức xu nịnh sẽ cưng chiều mọi thói đỏng đảnh và
ham muốn của ông chủ của mình.
Sau khi giành được quyền lực, ông ta sẽ củng cố vị trí của mình bằng
cách mua chuộc đại đa số các nguyên lão nghị viện hoặc các thành viên của
hội đồng. Cuối cùng, sau khi giành được sự giàu sang tột đỉnh nhờ ăn hối
lộ, nhờ các mánh khóe gian lận khéo léo với tiền của quốc gia và sự ăn cắp
trắng trợn, các thượng thư sẽ xa rời hoạt động xã hội.
