có suốt từ sáng cho đến tối mịt.
- Ngài hoàn toàn đúng, - tôi nói, - Chẳng hạn như khi tôi sống ở nhà và
mặc quần áo thì tôi có thể cho rằng mang trên người thành quả lao động
của hàng trăm thợ thủ công. Việc xây dựng nhà của tôi còn đòi hỏi nhiều
thợ hơn thế nhiều, còn để dệt quần áo cho vợ tôi thì cần số thợ gấp năm lần.
Tôi còn định kể cho ông về những người mà phương tiện sinh nhai của
mình là đi chữa bệnh, nhưng hình như điều này hoàn toàn không thể hiểu
được đối với chủ nhân của tôi. Ông cho rằng hoàn toàn tự nhiên nếu mỗi
một Ngựa-người yếu đi và ốm nặng, mấy ngày trước khi chết hoặc ngẫu
nhiên làm mình bị thương. Nhưng đối với ông thật khó hiểu bản chất, các
hoạt động của ai đó thấm nhuần tính chất trí tuệ lại có thể gây nên những
bệnh tật trên cơ thể chúng ta. Tôi trả lời la vô số bệnh tật của chúng ta do
sự tham ăn và tham uống vô độ, rằng chúng ta ăn khi không đói và chúng ta
uống khi cảm thấy không khát một chút nào. Đôi khi suốt đêm chúng ta
uống rượu mạnh. Điều đó khiến chúng ta lười nhác, làm viêm các nội quan
của chúng ta, làm hỏng hệ tiêu hóa. Còn vô số các bệnh tật khác có liên
quan với vô số tật xấu đang thịnh hành trên đất nước chúng ta. Cần phải
mất nhiều thời gian để liệt kê tất cả các bệnh mà cơ thể con người mắc
phải. Kể cũng cần nói thêm là một tầng lớp đông đảo chỉ làm mỗi việc là
chữa bệnh cho đồng bào của mình. Tôi kể chi tiết về các thầy thuốc của
chúng ta, về các phương pháp của họ chữa các bệnh khác nhau, về thói man
trá và trục lợi của họ.
Tầng lớp này đặc biệt giỏi trong nghệ thật tiên đoán hậu quả của bệnh
tật. Nhưng họ phạm phải các sai lầm không ít. Khi họ cảm thấy rằng người
bệnh ốm nặng thì họ thường tiên đoán cái chết. Chính họ thường xuyên có
thể làm chết người bệnh, bởi vì sự khỏi bệnh không phụ thuộc vào họ.
Nhưng bất chấp sự chữa trị của họ, thình trạng của bệnh dù sao vẫn bắt đầu
có chuyển biến tốt thì họ dễ dàng làm những người thân thích của người
bệnh tin rằng đều đó xảy ra là do sự chăm lo khéo léo của họ.
Về điều này cần nói thêm rằng, thường họ rất có ích cho các người
chồng hoặc vợ, nếu nếu những người này chán nhau, cho các cậu con
trưởng đang trông chờ di sản, cho các thượng thư đang có các địch thủ cạnh