Ông là một nhà toán học kỳ tài, sự nghiệp của ông về môn toán đủ cho ông
nổi danh; ông lại còn là một triết gia và một công dân can đảm nữa. Từ ba
mươi ba năm nay (2) ông là giáo sư toán ở Viện Công nghệ Massachussets.
Viết tiểu sử của ông là một việc dễ mà rất khó. Vì chính ông đã chép lại
quãng đời quan trọng nhất của ông trong cuốn: Ex-prodigy, my childhood
anh youth (3) (Cựu thần đồng, tuổi thơ và tuổi xuân của tôi). Khó vì cá
nhân cùng công việc của ông đều gây nhiều cuộc tranh luận sôi nổi đến nay
vẫn chưa dứt.
*
* *
Norbert Wiener sanh năm 1894. Phụ thân của ông, chuyên môn về các
ngôn ngữ tư lạp phu (Slave), là một nhân vật kỳ dị, gốc Do thái, qua Huê-
Kỳ lập nghiệp ở cuối thế kỷ 19, làm hội trưởng hội người Gael (giống
người Ái Nhĩ Lan hồi xưa) ở Kansas City.
Mẫu thân ông gốc Đức qua Huê-kỳ lập nghiệp ở Missouri.
Ông là con đầu lòng, thông minh lạ lùng, hồi bảy tuổi đã được các nhà
chuyên môn về giáo dục biết tiếng. Các tạp chí giáo dục thường nói đến
“em bé thần đồng” đó, và ông bà Wiener để cho con đọc những bài đó.
Đầu thế kỷ 20, gia đình Wiener lại Cambridge (Massachussets) làm ăn.
Norbert ham mê khoa học và triết lý. Phụ thân ông muốn cho ông thành
một nhà ngôn ngữ học, hướng dẫn ông, và ông học tấn tới lạ thường, mới
bảy tuổi đã tập sửa một bản thảo.
Năm 1903, ông chín tuổi, vào trường trung học Ayer với tư cách là “Sinh
viên đặc biệt”. Ông theo nổi, không thua kém những bạn học hơn ông từ
bốn đến sáu tuổi. Ở trường, ông cũng không phá phách gì lắm, trừ một lần.
Lần đó, ông mười một tuổi, tổ chức một nhóm cách mạng tính lật đổ ban
giáo sư để chiếm trường!
