không thành. Cuộc khởi nghĩa của chín nhà ái quốc dầu thất bại song đến
ngày nay còn ghi lại 2 câu vè nhắc nhở hậu thế nhớ mãi chín liệt sĩ của
giống nòi :
Ai về Bến Cá, Tân Uyên
Nhớ rằng Dốc Sỏi đất thiêng khí hùng.
Nằm về phía Bắc tỉnh lỵ Biên-Hòa, do đường Phan-Đình-Phùng ngày
nay đưa tới, vùng Dốc Sỏi ở sát ranh với phi trường của tỉnh lỵ.
Hồi 1916, vùng nầy còn là rừng già, ít người lui tới vì cọp beo thường
bắt gia súc làng lân cận mà đem về đây ăn thịt. Sau nầy thực dân Pháp khai
phá vùng Dốc Sỏi nhưng cũng còn vắng vẻ âm u. Cho đến khi nước nhà độc
lập, nơi đây mới thành một vùng làm ăn trù mật. Hai tiếng Dốc Sỏi chỉ còn
phảng phất trong tâm trí người dân địa phương.
Các ông già bả cả của thế hệ trước có nhớ tên của chín nhà ái quốc đã
tạo ra « khí hùng cho đất thiêng Dốc Sỏi ». Đó là : ông Năm Hi, ông Ba
Hầu, ông Hai Lựu, ông Tư Lào, ông Năm Lẹt, ông Hai Sô, ông Ba Vận, ông
Bảy Phát, ông Hai Danh.
Các cụ kể vanh vách từng tên một vì nhớ nằm lòng. Còn họ của chín
liệt sĩ, thì không cụ nào biết, vì lúc sanh thời thuở trước người ta ít chú ý
đến họ, chỉ thường gọi nhau bằng tên thử và tên tộc chỉ ít người được biết
mà có khi biết sai lệch là khác. Tiếc thay không còn hồ sơ vụ án 9 liệt sĩ
Biên Hùng nên không đủ danh tánh ghi trong sử sách.
Trong 9 liệt sĩ ấy có ông Năm Hi là một nhà túc nho, am thông kinh
Dịch ; lúc bị bắt vào tay Pháp, ông đã xin duy trì cái áo dà của tu sĩ mà ông
thường bận hàng ngày. Cái áo ấy ông bận ra tới pháp trường và mang theo
xuống lòng đất mẹ.
Các cụ kể rằng ông Năm Hi là người được uy tín nhất trong đảng cách
mạng ở Tân Uyên (Biên Hùng) và các đồng chí đều nghe theo quyết định
của ông. Khi các bạn ông bị bắt gần hết, ông còn ở ngoài, xét không thể
