4.- Ta thấy Đức Ngô-Văn-Chiêu giống nhiều bực vĩ nhân ở chỗ càng
tiến sâu vào sự nghiệp cao cả, càng sống gần đệ tử hơn là với người ruột
thịt. Năm cuối cùng đời Ngài, ở Cần-Thờ, Ngài không ở nhà ai hết nên các
đệ tử lo cất am cho Ngài trú.
Lúc Ngài hồn lìa khỏi xác cũng qui liễu giữa đa số là đệ tử. Trong đám
tang của Ngài, vai trò của đệ tử, tín đồ là vai trò cột trụ, đầu não.
Một cử chỉ biểu lộ tình thầy trò hết sức cảm động mà cũng gần như việc
làm của giác quan thứ sáu hay sao, đó là vừa lúc Ngài tắt hơi trên đò Mỹ-
Thuận, đò quay trở lại, xe lên đò thì cũng chính lúc ấy hai ông Hội-đồng
Huy, ông Tư Sự từ dưới Cần-Thơ vọt lên lo di chuyển xác Ngài về thảo lư
Cần-Thơ. Tôi chắc tình thầy trò của Đức Ngô-Văn-Chiêu và mấy chục đệ
tử còn nhiều giai thoại độc đáo lắm. Ước mong quí vị hữu trách trong Cao-
Đài giáo sưu tầm, phổ biến để ai nấy biết và thêm lòng mến mộ Ngài. Ở
đây, vì quá thiếu tài liệu, tôi chỉ đề cập được vài khía cạnh thôi.
Chung qui tôi thấy nơi Đức thủy tổ của Đạo Cao-Đài một đời sống
thánh thiện, một thành tâm gởi nơi Thượng-Đế và một thiện chí muốn cứu
độ chúng sinh. Từ căn bản đó, Ngài làm cho đệ tử tự nhiên kính phục, mến
yêu Ngài, tận tình hy sinh giúp đỡ Ngài trọng đại sự. Tôi thấy Ngài có một
mục đích giống mục đích của Đức Giê-Su là mục đích duy thiên(But
eschatologique).
Xét sâu xa thì có nhiều phương diện khác biệt, song nếu chỉ xét đại khái
thì thấy Ngài nhắm việc đem chúng sinh về Thượng-Đế. Cả đời Ngài là tu
hành và làm mọi cách đưa chúng sinh về Đức Cao-Dài được quan niệm là
Đấng Tối-Cao. Môn đồ của Ngài lúc ban đầu thấy toàn là những tâm hồn
thành thực, giàu thiện tâm, thiện chí nhứt là tốt bụng hy sinh. Khách quan
nhìn vào có thể nói tình thầy trò của Đức Ngô-Văn-Chiêu và các đệ tử Cao-
Đài giáo thoạt đầu là thứ tình thiêng liêng cao đẹp thuộc loại gương mẫu.
