nước nhà thống nhất, tôi vào Sài Gòn, ý tìm những người xưa. Gặp người
cùng huyện Tiên Du, biết được vợ ông đã vào chùa tu ở dưới Vũng Tàu.
Tôi tìm đến bà mới biết ông mắc bệnh lao và đã chết, để lại một cô con gái
học ở trường Luật. Cả hai mẹ con đều không biết gì về những việc ông làm.
Ngày ấy những người Bắc di cư còn bị định kiến khá nặng nề. Tôi báo cáo
với cơ quan gốc truy tìm hồ sơ tung tích và viết giấy xác nhận về ông. Cô
con gái có nhiệm sở, làm việc tốt, được kết nạp vào Đảng và được giao
nhiệm vụ thẩm phán ở một Tòa án Quận nội đô.
Thân phận những người lính yêu nước mặc áo dân thường không ít
cảnh thật trớ trêu.
Tuy nhiên không phải trường hợp nào ý kiến của tôi cũng giải họa
được cho tất cả các bạn đâu. Có bạn vẫn bị đưa đi cách ly cải tạo, khi trở về
vẫn chưa xóa được sự nghi ngờ, vất vưởng bên lề cuộc sống đến lúc mãn
đời chưa giải được nỗi oan. Làm sao mọi sự khuất tất trong một đời người
đều được minh giải thoả đáng? Chỉ còn câu “số phận” để an ủi mình thôi!
Tôi cũng có lúc tự an ủi mình như thế. Có điều số phận là do trời định đành
phải chịu thôi. Nhưng khi người ta định đoạt số phận của nhau để mưu lợi
cho mình lại nhân danh một mục tiêu cao cả thì chưa biết cuộc đời sẽ biến
đổi thế nào?!
Anh Tạ Dung Hải cũng là một sỹ quan Nam Định chung số phận như
nhiều anh em khác. Nhưng trước đó anh đã là nòng cốt tích cực, được đồng
chí V.Đ. là người trực tiếp phụ trách phong trào học sinh sinh viên lúc đó
kết nạp vào Đảng trong khi tôi mới chỉ là quần chúng thôi. Khi ra trường,
anh đeo lon Trung úy về đóng ở Hải Dương. Khi tôi vào thành hoạt động
quân báo, anh Lê Sỹ thay anh V.Đ. ở thành đoàn bàn giao anh Hải cho tôi.
Anh làm ở tiểu khu (secteur) Thanh Miện là vị trí quan trọng mà ta cần
nắm. Tôi liên hệ với anh để khai thác tình hình. Khi quân Pháp dồn dập bỏ
đồng bằng Bắc bộ rút về Hà Nội, tôi báo cáo tổ chức tiếp tục đưa anh tập
kết ngược vào Nam nhưng anh xin ở lại với lý do cưới vợ. Thật tình lúc đó
tôi thất vọng vì anh là đảng viên mà từ chối nhiệm vụ trong khi tôi chỉ là
quần chúng lại động viên người yêu của mình ra đi. Trường hợp này, đồng
chí phó Ty Công an tới hỏi tôi. Tôi nói đúng những gì tôi biết. Ít lâu sau,
