hiệu liên lạc tới nhà cơ sở để giao cho anh. Chị An đẹp người, hát hay, là
hoa khôi của trường Chu Văn An thời ấy. Chính chị hát phần lĩnh xướng
bài Trường ca sông Lô trong đêm văn nghệ đáng nhớ ở Nhà hát lớn năm ấy.
Chị quay ra Hà Nội thì cậu em đã ung dung ngồi ở nhà rồi. Coi như việc
đánh người của chúng tôi thất bại… Và bây giờ người ta nghi ngờ anh chị
được đánh ngược trở lại thì sao? Thật oái oăm. Tránh hổ mang lại gặp cá
sấu! Anh dạy học ở trường Chu Văn An vẫn luôn bị theo dõi, lại thêm cái
gông gia đình tư sản nên càng nặng nề. Đến nỗi ngày Thủ tướng về thăm
trường cũ, anh bị nhà trường yêu cầu vào ngồi trong lớp có học trò cờ
đỏđứng ngòai gác thầy! Anh kể lại chuyện cũ nhiều lần vẫn không phai vị
đắng:
- Tôi từng bị học trò giam lỏng!
Trường hợp này công an yêu cầu tôi viết giấy chứng nhận chi tiết vì cả
vợ chồng đều là sỹ quan và hạ sỹ quan thông tin. Ngay chiều hôm ấy tôi
qua phố Hàng Tre là nơi anh cư trú, đọc được trên tờ thông báo của địa
phương: Trịnh Thế Vinh, sỹ quan ngụy, quê ở Cự Đà, buộc phải về nông
thôn lao động cải tạo!
May là tờ giấy chứng nhận của tôi có giá trị nên bạn tôi thóat cảnh
long đong. Sau này anh là thầy giáo dạy lớp chuyên tóan, có học sinh được
giải trong kỳ thi quốc tế. Anh được phong danh hiệu Nhà giáo ưu tú, cũng
được đi làm chuyên gia giáo dục ở Algérie. Anh mất hơi sớm, thời gian
hưởng sự thanh nhàn chẳng bao lâu.
Ông Cự Doanh là nhà doanh nghiệp gộc ở đất Hà thành. Ngày đầu
kháng chiến, ông tích cực tham gia đội tự vệ và bị tây bắt. Trong tù, ông
bênh vực giúp đỡ bố tôi vì thấy cảnh người già bị đày ải lòng ông không
chịu được. Thời thành phố bị quân Pháp chiếm đóng, nhiều nhà kinh doanh
lớn là cơ sở nương náu của cán bộ và là nguồn cung cấp hậu cần to lớn cho
kháng chiến. Để chuẩn bị cho các lực lượng vào tiếp quản thành phố, các
bộ phận nội tuyến của ta đã vận động nhân dân nội thành ủng hộ và được
sự hưởng ứng nhiệt tình của họ. Cả nhà ông Cự Doanh không ai theo vào
Nam. Trái lại, ông bỏ vốn nhập nhiều máy thêu hiện đại để sau này phát
triển kinh doanh. Sau giải phóng, áo may ô Cự Doanh nổi tiếng một thời.
