HAI MƯƠI NĂM SAU - Trang 684

cuộc đời, mọi điều nhỏ nhen của sự cao cả, thì, tiếng nói của người ấy có lẽ
sẽ dập tắt tiếng nói đang than thở trong tâm hồn ta? Nhưng ta sẽ có một
linh mục tâm hồn tầm thường mà do tai hoạ của ta, ta đã phá vỡ cuộc đời
và cơ nghiệp của ông ấy. Ông ấy sẽ nói với ta về Thượng đế và cái chết như
vẫn thường nói với những kẻ sắp chết khác, không hiểu rằng kẻ sắp lìa đời
vương giả này để lại một ngai vàng cho kẻ tiếm đoạt trong khi con gái của
mình chẳng còn bánh ăn.
Rồi đưa các bức chân dung lên môi, ông lần lượt lẩm nhẩm đọc tên của
từng đứa con ông.
Đêm hôm ấy là một đêm mù sương và ảm đạm. Chuông nhà thờ gần đó
thong thả điểm giờ. Ánh sáng vàng vọt của hai cây nến gieo rắc trong căn
phòng rộng rãi và cao ráo ấy những bóng ma chập chờn kỳ lạ. Đó là những
tổ tiên của vua Charles tách ra khỏi những khung ảnh thiếp vàng; và những
bóng chập chờn kia là những vầng sáng cuối cùng xanh xanh và lấp lánh
của một ngọn lửa than đang tắt.
Một nỗi buồn mênh mang xâm chiếm cả tâm hồn . Ông vùi đầu vào trong
lòng bàn tay và mơ màng đến cái thế giới thật là tươi đẹp, khi người ta rời
bỏ nó hoặc đúng hơn là nó rời bỏ ta, đến những cái vuốt ve thật êm ái và
ngọt ngào của những đứa con nhất là khi người ta xa rời chúng để không
bao giờ gặp lại nữa.
Rồi ông nghĩ đến người vợ cao quý và can đảm đã nâng đỡ ông đến phút
cuối cùng. Ông rút từ ngực ra cây thánh giá kim cương và tấm huân chương
Jarretière mà bà đã nhờ những người Pháp hào hiệp kia đưa tới, và hôn lên.
Rồi nghĩ rằng bà chỉ thấy lại những kỷ vật ấy khi tấm thân lạnh giá và bị
chặt của ông ta đã bị vùi trong một nấm mồ, ông cảm thấy một cơn rùng
mình ớn lạnh chạy khắp người như những cơn ớn lạnh mà tử thần ném lên
mình ta như ném chiếc áo choàng đầu tiên của nó.
Thế là trong căn phòng nhắc nhở với ông biết bao kỷ niệm đế vương và đã
từng chứng kiến biết bao cận thần vào ra và biết bao điều phỉnh phờ nịnh
hót, giờ đây một mình ông cùng với một tên đầy tớ buồn phiền mà linh hồn
yếu đuối không thể nâng đỡ linh hồn ông nhà vua buông rơi lòng can đảm
của mình xuống ngang tầm của sự yếu đuổi ấy, của những bóng đêm ấy,