cho bề tôi vừa thầm oán vừa thêm sợ, (hồi hộp) lâu mà không biết thân
phận sẽ ra sao, như vậy có thể mất nước.
36. Tướng cầm quân có quyền lớn quá, quan giữ biên cương được tôn
quá, họ chuyên chế, tự ý hành động, không xin lệnh của vua, thì có thể mất
nước.
37. Hoàng hậu dâm loạn, thái hậu ô uế (không trinh tiết), người ngoài hỗn
loạn ra vào cung cấm, trai gái không phân biệt, như vậy gọi là “có hai vua”,
có thể mất nước.
38. Hoàng hậu bị khinh mà tì thiếp được quí, thái tử bị biếm, mà thứ tử
được tôn, tướng quốc bị khinh mà quan điển yết
được trọng, như vậy thì
trong ngoài khác nhau, có thể mất nước.
39. Đại thần quyền thế lớn quá, bè đảng đông và mạnh, ngăn cản quyết
đoán của vua mà chuyên quyền trị nước, thì có thể mất nước.
40. Dùng tư nhân của đại thần làm quan, truất bỏ con cháu các chiến sĩ,
cất nhắc người được làng xóm khen mà phế bỏ các quan chức có công lao
với nước, trọng tứ đức mà coi nhẹ công với nước, thì có thể mất nước.
41. Nhà công trống rỗng mà nhà đại thần đầy (của cải), dân trong nước
nghèo khổ mà kiều dân giàu có, kẻ làm ruộng và đánh giặc khốn cùng còn
kẻ làm nghề ngọn (công và thương) thì có lợi, như vậy có thể mất nước.
42. Thấy lợi lớn mà không sấn tới, biết có mầm hoạ mà không đề phòng,
trễ nải việc tranh thủ, mà dùng nhân nghĩa để tự trau dồi thì có thể mất
nước.
43. Không theo cái hiếu của bậc vua chúa mà hâm mộ cái hiếu của dân
thường,
không nghĩ tới cái lợi của quốc gia mà tuân theo mệnh lệnh của
mẫu hậu, để cho đàn bà nắm chính quyền, bọn hoạn quan điều khiển việc
nước, như vậy có thể mất nước.
44. Lời nói thì hay mà không theo pháp độ, lòng có trí mưu mà không có
thuật, vua đa tài mà không dùng pháp độ để làm việc thì có thể mất nước.
45. Bề tôi mới thì được tiến dụng, bề tôi cũ phải lui về, kẻ bất tiếu được
dùng, người hiền lương phải ở ẩn, kẻ không có công lao được quí hiển mà
kẻ lao khổ chịu cảnh thấp hèn, như vậy thì kẻ dưới sẽ oán hận, mà có thể
mất nước.
