Theo tôi, Baryton ngày càng bị căn bệnh suy tư đục ruỗng. Lúc đọc
đến đoạn gay cấn nhất, khi Monmouth “kẻ ngấp nghé ngôi vua”
vừa
đổ bộ lên những bến bờ mù mịt của xứ Kent.... Cuộc phiên lưu đến lúc vô
vọng, Monmouth không biết mình sẽ phải làm gì, muốn gì... Ông ta bắt đầu
nghĩ đến việc bỏ đi, nhưng không biết đi đâu và bằng cách nào... Trước mắt
ông rõ ràng là thất bại... Trong ánh bình minh mờ ảo... sóng biển đã cuốn đi
những con tầu cuối cùng. Lần đầu tiên Monmouth phải suy nghĩ... Baryton
cũng vậy, dù ở mức độ nhỏ hơn, không tài nào vượt lên khỏi những quyết
định của chính mình... Lão đọc đi đọc lại đoạn văn, miệng lẩm bẩm... Cuối
cùng, lão gập sách lại, nằm dài bên cạnh chúng tôi.
Lát sau, hai con mắt lim dim, lão cất tiếng đọc thuộc lòng toàn đoạn
văn, với sắc giọng tốt nhất mà người Bordeaux có thể nói tiếng Anh. Lão
cứ đọc, đọc mãi.
Trong câu chuyện về Monmouth, khi mà thân phận con người bộc lộ
rõ sự ngây thơ thảm hại trước Vĩnh hằng. Baryton cũng thấy mình choáng
váng, và vì chỉ còn bấu víu vào đời bằng một sợi dây mỏng, lão đã tuột tay.
Tôi có thể nói, từ lúc đó, lão không còn như chúng tôi nữa... Lão không
thể...
Sau buổi tối ấy, lão mời tôi đến gặp ở phòng giám đốc... Tất nhiên,
trong bối cảnh này, tôi chờ đợi lão sẽ đưa ra một quyết định dữ dội, cho tôi
thôi việc chẳng hạn... Nhưng mà không! Quyết định của lão lại hoàn toàn
ưu ái cho tôi! Mà tôi thì ít khi được số phận ưu ái, nên tôi không cầm được
nước mắt ứa ra mấy giọt. Baryton thấy tôi xúc động lại coi đó là sự buồn
phiền, bèn ra sức an ủi...
- Ferdinand, chả lẽ anh lại nghi ngờ lời nói của tôi, khi tôi khẳng định
rằng phải dũng cảm lắm tôi mới quyết định ra đi khỏi Viện?... Anh đã biết
tính tôi chỉ thích ngồi ấm chỗ, tôi bắt đầu già rồi, cả sự nghiệp của tôi chỉ là
một cuộc thử nghiệm dài, kiên trì... Ai có thể nghĩ, chỉ trong vài tháng tôi đi
đến chối bỏ tất cả?... Vậy mà giờ đây tôi hoàn toàn dửng dưng... Ferdinand!
Hurrah! Như anh hay reo lên bằng tiếng Anh như thế! Quá khứ với tôi
không còn là gì cả! Ferdinand, tôi sẽ hồi sinh! Thế đấy! Tôi đi! Ôi anh bạn
