và cả một đứa bé cũng đã rữa hết, và thưa bạn, quanh cái cổ tí xíu khô khốc
còn quấn một chiếc yếm dải đăng ten, và một mẩu tã lót nữa.
Bà cụ Henrouille kiếm khá tiền nhờ những của mục nát từ nhiều thế
kỷ này. Tôi nhớ lại hồi mới biết bà cụ thì bà cũng gần giống những bóng
ma ấy... Cứ thế, tôi cùng Madelon từ từ điểm qua trước mắt họ... Lần lượt
từng cái sọ hiện ra câm lặng trong vòng sáng của ngọn đèn dầu. Trong đáy
những hố mắt chưa đen tối hẳn, mà vẫn như còn có cái nhìn dịu dàng của
những người còn nhận biết. Cái gây khó chịu có lẽ trước hết là cái mùi cát
bụi của họ bay vào đầu mũi mình.
Bà cụ Henrouille không bỏ sót một cuộc tham quan nào của khách du
lịch. Bà bắt những người chết phải làm việc y như trong một rạp xiếc. Gặp
mùa, mỗi ngày họ đem lại cho bà một trăm quan.
- Ông có thấy những người chết không có vẻ gì là buồn, phải không
nào? Madelon hỏi tôi. Chắc là một câu hỏi quen thuộc của cô.
Với cô gái xinh xắn ấy, cái chết chưa nói lên cái gì cả. Cô sinh ra trong
thời chiến, thời cái chết thật nhẹ nhàng. Còn tôi, tôi biết rõ người ta chết thế
nào. Tôi biết cái chết đau đớn ghê gớm lắm. Ta có thể nói với các du khách
rằng những người chết này thỏa mãn. Họ cũng chẳng có gì để nói lại. Bà cụ
Henrouille có thể vỗ lên bụng họ kêu bồm bộp. Nhưng như thế cũng không
phải cái cớ để nói mọi việc đều suôn sẻ.
Cuối cùng, chúng tôi trở lại những chuyện của mình với Madelon.
Như vậy hoàn toàn đúng là Robinson đã khá lên. Tôi không đòi hỏi gì hơn.
Cô người tình ấy hình như kiên trì cái đám cưới của mình. Cô sẽ buồn chán
Toulouse. Tại đây hiếm dịp để gặp một chàng trai đã đi đó đi đây nhiều như
Robinson. Hắn biết khối chuyện! Chuyện thật có mà chuyện ít thật cũng có.
Hắn đã kể cho họ nghe khá dài về nước Mỹ và vùng Xích đạo. Thật là
tuyệt.
Tôi cũng đã ở Mỹ và ở vùng Xích đạo. Tôi cũng biết nhiều chuyện.
Tôi định kể lại. Cũng do cùng đi đây đó với Robinson nên thành bạn với
nhau. Ngọn đèn phụt tắt. Châm đi châm lại đến mười lần, trong khi chúng
tôi sắp đặt quá khứ với tương lai. Cô giữ không cho tôi đụng đến cặp vú vì
vú cô nhậy cảm lắm.
