Nguyễn Văn Trung
Hành Trình Trí Thức Của Karl Marx
CHIẾN THUẬT VÀ CHIẾN LƯỢC
Trong khi những trang cuối cùng của bản “Tuyên ngôn cộng sản” được
đăng trên báo chí Anh ở Luân Đôn, thì cuộc cách mạng 1848 nổ ra ở Paris.
Dân chúng đòi cải tổ việc bầu phiếu. Lính bắn vào đám biểu tình. Thế là
ngày hôm sau, Paris vùng dậy, không còn phải để đòi cải tổ bầu phiếu mà là
thiết lập nền Cộng hoà. Chiều 24-2, Palais Royal bị chiếm, nhà vua chạy
trốn, ngai vàng bị đốt và trong buổi tối hôm đó, một chính phủ lâm thời
được thành lập và tuyên bố nền Cộng hòa.
Cuộc cách mạng có tính cách bài phong, phản đế ở Pháp tràn sang các nước
Âu châu, đe doạ nền quân chủ của nước Bỉ, nước Áo, nước Đức – Mác và
những thợ Đức di cư ở Bruxelles thảo một kiến nghị gửi mừng nền Cộng
hoà Pháp. Chính quyền nhà vua Bỉ ra lệnh trục xuất những người ký tên,
trong số đó dĩ nhiên có Mác. Mác vội vã sang Paris nhân tiện theo lời mời
của Flocon, bạn thân hiện có chân trong chính phủ lâm thời. Ở Paris, những
tổ chức thợ thuyền Đức, Áo, Balan di cư đang sôi nổi rục rịch sửa soạn trở
về quê hương châm ngọn lửa cách mạng. Nhưng Mác là người đầu tiên và
độc nhất thấy tính cách ảo tưởng của những cuộc vận động sôi nổi trên.
Đến đây, Mác phải chống lại những thái độ ấu trĩ, quá khích, không tưởng
về phương thức đấu tranh cách mạng. Làm cách mạng không phải là bồng
bột chốc lát, thiếu suy tính, thiếu kế hoạch nhận định tình thế lợi hại.
Không phải là gạt lòng hăng say cách mạng nhưng là hướng dẫn nó theo
một đường lối do lý trí hoạch định.
Có đường lối tranh đấu là biết thoái, tiến phải lúc, là biết cộng tác theo giai
đoạn, biết tách địch ra mà đánh. Trong khi phong kiến quân chủ còn mạnh,
và vô sản vừa mới thành hình, còn non yếu thiếu tổ chức chặt chẽ, chưa có
ý thức chính trị vững chắc, chưa xác định được dứt khoát phương thức
tranh đấu, không thể có thái độ cực đoan, cùng một lúc chống cả phong
