HÀNH TRÌNH TRÍ THỨC CỦA KARL MARX - Trang 58

tình cảnh giai cấp của họ”. Cảnh sát để yên những âm mưu của họ, và
không phải chỉ để yên như những nơi dễ dàng kiểm soát vì ở đó tập trung
tất cả những phần tử cách mạng quá khích nhất của xã hội…. Do thám là
một trong những hoạt động chính của những kẻ âm mưu. Do đó không lạ gì
thấy những người âm mưu đôi khi nhảy từ chỗ âm mưu chuyên nghiệp sang
chỗ làm chỉ điểm cho cảnh sát, nhất là khi họ bị túng thiếu, giam tù, bị đe
doạ hay được hứa hẹn…
Những người âm mưu là những kẻ “hiếu động” muốn lật đổ chính quyền
tức khắc, thường khinh bỉ những nỗ lực nhận thức mà họ cho là lý thuyết
suông; Willich và đồng bọn thường nói những buổi diễn thuyết của Mác
hoàn toàn mất thì giờ trong khi một người cách mạng thật sự phải hoạt
động, nghĩa là tìm cách tổ chức những âm mưu lật đổ chính quyền.
Sự bất đồng ý giữa Willich và Mác càng ngày càng sâu sắc. Mác cương
quyết chủ trương: chỉ tuyên truyền thôi, nghĩa là giác ngộ giáo dục ý thức
chính trị quần chúng, không âm mưu phiêu lưu rối loạn, còn Willich nhất
định cho rằng làm sao gây được rối loạn là mục tiêu độc nhất của tranh đấu
cách mạng. Trong một buổi họp của liên đoàn cộng sản, Mác xác định lại
quan điểm coi cách mạng như một quá trình lịch sử, trong đó, vô sản chỉ có
thể nắm được chính quyền sau khi đã vượt qua những giai đoạn nhất định:
“Thiểu số đã lấy một quan niệm giáo điều chống lại quan niệm phê bình,
đã thay thế quan niệm duy vật bằng một quan niệm duy tâm. Họ coi ý muốn
của mình là động cơ cách mạng thay vì những điều kiện thực sự. Trong khi
chúng tôi nói với Thợ: các bạn phải trải qua 15, 20, 50, năm nội chiến, thế
chiến, không những để thay đổi những điều kiện xã hội mà còn để thay đổi
chính các bạn, mới làm cho các bạn xứng đáng nắm chính quyền, thì các
anh lại bảo ngược lại: Chúng ta phải cướp chính quyền tức khắc bằng
không thì chúng ta đi ngủ cho rồi. Trong khi chúng tôi nhắc nhở những
người thợ Đức về tính chất còn sơ khai của vô sản Đức, thì các bạn lại tâng
bốc tình tự Quốc gia và những thiên kiến nghiệp đoàn cũng những thủ công
người Đức: dĩ nhiên làm như thế các anh được tiếng bình dân hơn. Như
những người dân chủ coi chữ dân chúng là một tên thánh, các anh cũng
thần thánh hoá chữ vô sản”. Sau đó, Liên đoàn cộng sản (Ligue des